پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مناظره از ريشه نظر، به گفتمان متقابلي گفته مي‌شود كه دو طرف هر كدام براي اثبات ادعاي خود به بحث مي‌پردازند و كلام خود را مشمول به ادله نقلي يا عقلي مي‌كنند، تا بر طرف مقابل غلبه يابد و ديدگاه خود را اثبات نمايد. در فرهنگ و انديشه اسلامي مناظره جايگاه والايي دارد كه بايد هدف و مقصود مناظره كننده رسيدن به حق و جويا شدن ظهور و پديدار گشتن حق باشد. مناظرات در سيره انبيا و اهل بيت (عليهم السلام) و بزرگان دين ما رواج داشته است و با بررسي اين مصادق مي توان به ابعاد و آثار آن دست پيدا كرد. بررسي اين ابعاد و آثار ميتواند انسان حق جو را از خطرات گرفتار شدن به مجادله و آثار نامطلوب آن حفظ كند. لذا اين تحقيق در صدد است به اين سوال پاسخ ‌دهد كه ابعاد و مصاديق و آثار مناظره در قرآن و سيره اهل بيت صلوات الله عليهم چگونه است ؟ روش پژوهش توصيفي و كتابخانه اي است و از كتب تفسيري و تاريخي استفاده شده است. از نتايج به درست آمده اين است كه نمي‌توان در احقاق حق در برابر خصم از مناظره صرف نظر كرد بلكه اين وسيله علمي از بهترين روشهاي اجتماعي سياسي است كه براي مجاب كردن خصم ضرورت دارد، همچنانكه در طول تاريخ انبياء الهي، ائمه اطهار (عليهم السلام) و علما توانستند با اين مناظرات به تبيين حقايق بپردازند.