پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

حمد به معناي ستايش در برابر كمال و كار نيك اختياري است، خواه بهره‌اي از آن كمال به ديگري برسد يا نه. حمد و ستايش خداوند متعال از موضوعات مهمّي است كه در آيات و روايات به آن پرداخته شده است. حتي در مواردي خداوند به بندگانش ياد مي‌دهد كه چگونه حمد خدا را به جا آورند و چگونه ادب عبوديت را در مقامي كه مي‌خواهند اظهار عبوديت كنند، رعايت نمايند. پس آنچه كه ادب بندگي اقتضاء دارد اين است كه بنده خدا، پروردگار خود را به همان نحوي ستايش گويد كه خداوند فرموده است و از آن تعدي نكند. سفارش‌ها و تعاليمي كه در مورد حمد وجود دارد، نشان از نقش ويژه تربيتي آن دارد. در اين پژوهش، نويسنده سعي دارد به بررسي تحليل محتوايي حمد و اركان آن بپردازد و آثار و لوازم تربيتي آن را با تأكيد بر قرآن كريم بيان نمايد. اين تحقيق از نوع نظري و روش گردآوري اطلاعات آن مبتني بر روش كتابخانه‌اي مي‌باشد. روش پژوهش و پردازش اطلاعات در اين تحقيق توصيفي _ تحليلي است. شناسايي سه معناي از حمد با عنوان حمد مطلق و حمد خاص و أخص از دستاوردهاي فصل اول اين تحقيق است. حامد، محمود، اختيار، كمال، معرفت به كمال، موضع‌گيري نسبت به كمال و ستودن از اركان هفت‌گانه حمد است كه از يافته‌هاي فصل دوم اين پايان نامه است. معرفت به خدا، معرفت به اسماء و صفات، معرفت به افعال، معرفت به نبوت و كتب الهي، معرفت به معاد و معرفت به نعمت‌ها از آثار علمي حمد است كه در فصل سوم به آن اشاره شده است. آثار عملي حمد كه در فصل چهارم شناسايي شده است؛ عبارت است از: اخلاص، توكل، رضا، استغفار، عبوديت، صبر، شكر، ذكر، تسبيح و دعا.