پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

از روشهاي جديد در زمينه مطالعات زبان‌شناسي، روش معنا شناسي است، و از كارآمدترين روش‌ها در تحليل متون از جمله قرآن مي‌باشد كه با بررسي ساختار متن قرآن و نحوه استعمال واژگان به فهم دقيق‌ قرآن منجر مي‌شود. يكي از پر بسامدترين و كليدي‌ترين واژگان قرآني، واژه رويت است و كاربرد وسيع اين واژه در قرآن و ارتباط آن با ديگر الفاظ قرآني در قالب ترادف، هم‌نشيني و متقابل، جايگاه آن را به خوبي تبيين مي‌كند، كه مي‌توان با بررسي آنها به لايه‌هاي پيچيده معنايي و اعماق متن دست يافت؛ چراكه اين واژه با واژگاني مرتبط شده كه مربوط به حوزه ادراكي انسان، آيات و پديده‌هاست. در اين تحقيق به روش توصيفي- تحليلي پس از تبيين ساز و كارهاي معنايي رويت، روشن مي‌شود كه در قرآن كريم، رويت به لحاظ معنايي با واژگان عين، نظر، بصر و لقاء مترادف بوده، هرچند كه در برخي موارد باهم تفاوت معنايي دارند. در قرآن رويت به عنوان يك ابزار ادراكي، همراه سمع، قلب، فواد و عقل به كا رفته است كه داراي نقش مهمي در ادراك و يادگيري انسان هستند و نيز در بحث تقابل معنايي، رويت با واژه‌هايي چون عمي، غشاوة، ختم و اكنه در تقابل قرار گرفته كه به معناي نابينايي ظاهري و كوري باطني مي باشند؛ بنابراين انسان هر چند مختار است، اما توانايي كنترل اين ابزارها را دارد و مي‌تواند با بهره‌گيري مناسب اين ابزارها با اميال نفساني مبارزه كرده و در مسير سعادت گام بردارد. همچنين علم معناشناسي كمك شاياني به فهم آيات كلامي از جمله رويت خدا داشته و مي‌تواند چالش‌هاي مطرح شده ميان مسلمانان را كه مبني بر مشاهده و عدم مشاهده خداست، حل كند، پس علم معناشناسي با بررسي دقيق قرائن و سياق آيات ثابت مي-كند كه منظور از رويت خدا ، روئيت ديده بصر نيست چراكه لازمه آن جسم بودن خداوند است در حالي كه خدا از هرگونه جسميت وتركيب مبراست پس منظور از رؤيت خدا در قرآن، رؤيت به وسيله قلب است كه بالاترين درجه ايمان همان علم اليقين يا همان مشاهده با قلب است.