پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بقاي جهان بشريت، تمام ملت‌ها و تكامل مادي و معنوي انسان‌ها، همواره در پرتو كار و كوشش بوده است. در اسلام كسب و كار به دليل اينكه عبادت و جهاد محسوب مي‌شود و مايه عزّت و بزرگي و تكامل عقل است اهمّيّت دارد. در اسلام به درآمدهاي حاصل شده از كسب و كار، با شرايط مطرح شده در رساله مراجع بزرگوار تقليد، خمس تعلّق مي گيرد. سهل انگاري در انجام اين واجب ديني و عدم پرداخت آن، مصداق اكل مال غير را داشته و گناهي نابخشودني است و اثرات جبران ناپذيري را در جوانب مختلف مانند جنبه فردي و اجتماعي برجا مي گذارد. همانطور كه در كتب فقهي شيعه و اهل سنّت آمده است، خمس به اموراتي تعلّق مي گيرد كه آنها را متعلّقات خمس مي نامند و اين متعلّقات، از نظر فريقين(شيعه و اهل سنّت) متفاوت مي باشند. در ميان موارد تعلّق خمس، مورد تعلّق آن به ارباح مكاسب، بيش از موارد ديگر توجه فقهاي فريقين را به خود جلب كرده است. فقهاي شيعه باتوجه به دلائلي كه ذكر مي كنند، قائل به وجوب خمس در ارباح مكاسب هستند؛ و در مقابل، فقهاي اهل سنّت، قائل به عدم وجوب خمس در ارباح مكاسب بوده و براي اثبات اين ادعا، دلايلي را ذكر مي كنند كه از نظر علماي شيعه، آنها مردود مي باشند. ناگفته نماند كه امروزه با توجه به پيشرفت هايي كه در زمينه هاي مختلف صورت گرفته است، درآمدهاي مستحدثه اي ايجاد شده اند كه برخي از آنها مشمول خمس مي باشند.