پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پژوهش حاضر با موضوع معناشناسي كلمه رئوف در قرآن كريم به تحليل شبكه معنايي رئوف در قرآن مي‌پردازد. بررسي ميان معنا و واژه را معناشناسي گويند. شبكه معنايي يعني بررسي يك واژه با توجه به كلمات هم‌نشين و جانشين و كلمات متقابل و متضاد گفته مي‌شود. بررسي اين واژه در آيات الهي به اين صورت است كه رئوف نوعي رحمت است و مصاديق متعددي دارد و در جايگاه‌هاي مختلفي خداوند رأفت خود را به بندگان خويش مي‌نماياند. هدف اين پژوهش رسيدن به مفهوم بهتر و صحيح‌تر از واژه رئوف و كلمات هم‌نشين و جانشين و متقابل و متضاد آن است. در اين تحقيق ابتدا به مقدماتي از باب تحقيق پرداخته‌شده و سپس واژه‌هاي جانشين و هم‌نشين موردبررسي قرارگرفته و در انتها كلمات متقابل و متضاد بررسي‌شده است. در اين تحقيق از كتاب‌هاي لغت مانند لسان العرب، صحاح، النهايه، ترجمه مفردات راغب و قاموس قرآن بهره گرفته شده و در قسمت تفاسير نيز از تفاسيري همچون الميزان، نمونه، مجمع‌البيان، انوار درخشان، اثني عشري و ... به كار گرفته شده است. اين تحقيق تحليلي – توصيفي بوده و روش جمع‌آوري آن كتابخانه‌اي انجام‌شده است. نتيجه‌اي كه در اين تحقيق به دنبال آن هستيم اين است كه واژه رئوف، در اصل جزء اسامي و صفات الهي است اما در قرآن در يك آيه به پيامبر اكرم نيز نسبت داده‌شده است؛ و واژه‌هاي چون رحمان، ودود جزء واژه‌هاي جانشين و كلمه رحيم تنها كلمه هم‌نشين رئوف است؛ اما در با كلمات متقابل و متضاد به واژه‌هاي چون قسيّ، ظالم، عقاب، جبار و غليظ القلب اشاره‌شده است.