پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

امامت و ولايت از سرفصلهاي مهم قرآن و در شمار بنيادي ترين موضوعات كلامي بين شيعه و اهل تسنن است. مفسران شيعي با استناد به آياتي از قرآن درباره امامت خاص حضرت علي عليه السلام، يا به طور كلي امامت ائمه اطهار عليهم السلام، اين مساله را يك امر انتصابي مي‌دانند. در ميان مفسرين و محدثين اهل تسنن برخي در اين موضوع هم داستان با شيعيان شدهاند، اما اغلب با نوع نگاه متفاوت به اين آيات و با ايراد شبهاتي به بدنه تفاسير و روايات مورد استناد شيعيان، به اين موضوع خدشه وارد كردهاند. در اين ميان آيت الله جوادي آملي، مفسر و فيلسوف شيعه با نگاه مبنايي به محتواي دروني آيات و روايات، در اثبات اين اصل گام هايي نوين برداشته است و پاسخ هايي مستدل به مخالفان ارائه داده است. در مقابل، سيد قطب از مفسرين سني مذهب، غالباً در مواجهه با اين آيات، هم سو با اغلب اهل تسنن با انتخابي دانستن نظريه امامت، يا سكوت اختيار كرده و يا با تكيه بر معدود رواياتي، بر عقيده خود پافشاري كرده است. علت اين اختلاف در برداشتهاي قرآني را غير از اجتهادهاي شخصي، مي‌توان در نوع روش و نگرش تفسيري نيز دانست، ازجمله اينكه هر دو نفر اين مفسران اگرچه از دلالت سياق و استناد به روايات در تفسير خود استفاده كردهاند اما كاربست اين دلالت و استناد، با روش متفاوتي رخ مي دهد و با نتيجه كاملاً متفاوتي به سرانجام ميرسد. اين نوشتار بررسي تطبيقي است درباره ديدگاه تفسيري دو تن از مفسرين شاخص دوره معاصر اهل تسنن (سيد قطب) و شيعه (آيت الله جوادي آملي) با بيان اشتراكات و اختلاف نظر ها، در شش آيه از مباحث امامت خاصه و عامه.