پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خطبه فدكيه كه از برجسته ترين اسناد معرفتي اسلام است، توسط حضرت زهرا (سلام الله عليها) و در فاصله زماني كوتاهي پس از رحلت پدر بزرگوارشان، حضرت پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله وسلم)در مسجدالنبي و در حضور بسياري از انصار و مهاجرين جهت باز پس گرفتن فدك ايراد گرديد. فاطمه (سلام الله عليها) كه مي ديد غصب فدك توسط دستگاه خلافت ،توام با ناديده گرفتن بسياري از احكام در اين رابطه، جامعه اسلامي را ، گرفتار يك انحراف جديد از تعاليم اسلام وسنت پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) و گرايش به برنامه هاي جاهلي ميكند و از سوي ديگر مقدمه اي است براي خانه نشين كردن امير مومنان علي (عليه السلام) كه نتيجه ي آن محاصره ي اقتصادي اهل بيت (عليهم السلام) است،بنابراين ايشان با بيان اين خطبه ، نه تنها بر مالكيتش بر فدك تصريح كرد، بلكه با آگاهي از وضعيت نامطلوب جامعه، به روشنگري امت اسلامي پرداخت. حضرت فاطمه (سلام الله عليها) با ايراد خطبه در برابر توده هاي مسلمان و سران مهاجر وانصار و با افشاي بسياري از حقايق و بيان اعتقادات ديني، تلاش نمود تا همگان را از خطرات پيش رو آگاه نموده وبا تبيين مسير صحيح ودر نهايت اتمام حجت خويش بتواند بدين وسيله جامعه ي اسلامي را از گرداب خطرات رهايي بخشد. در باب خطبه فدكيه آثار بسياري گرداوري گرديده است ليكن از آنجا كه درميان آثار گردآوري شده، كمتر به صورت جزئي و با رويكرد كلامي، مطالعه وتحقيق گرديده است، لذا آنچه اين تحقيق دنبال ميكند اين است كه چه مباني كلامي در خطبه فدكيه مطرح است. تحقيق حاضر با روش توصيفي و با استفاده از منابع معتبر فقهي و كلامي به اين نتيجه رسيده است كه محتواي خطبه فدكيه افزون بر توضيح درباره مسئله فدك، منشوري از جهان بيني الهي است كه در بردارنده اعتقادات اساسي ديدگاه تشيع ميباشد و از رهگذر آن انسان و فطرت حقيقت جوي آن را با مبادي اساسي اي چون اصول دين ومذهب كه شامل مباحث توحيد ، عدالت ،نبوت ، امامت و معاد ميباشد، گره مي زند.