پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن كريم در دعوت انسانها به سوي خداپرستي و رساندن آنان به خير و فلاح ، از روشها و اسلوبهاي متنوعي استفاده نموده است كه اين روشها بر روي هم جذابيت خاصّي براي مخاطبان قرآن فراهم كرده است. از جمله اين روشها اسلوب بياني قصه و داستان است كه در قرآن جايگاه ويژه‏اي دارد. انسانها از همان كودكي شيفته شنيدن قصه وخواندن داستان هستند ، امروزه داستان‏نويسي، به عنوان هنري بزرگ مطرح است. در دنياي كنوني نه تنها بازار قصّه‏پردازي از رونق نيفتاده، بلكه از اين جهت كه بشر به آرامش روحي بيشتري نياز دارد و اين آرامش را فطرتاً با قصه به دست مي‌آورد و از طرفي زبان داستان زباني است كه نويسنده نيز ساده‏تر و روشن‏تر مي‏تواند مقصود خود را بيان كند، روند قصه‌پرازي و رمان‌نويسي شتاب بيشتري به خود گرفته است. رمان در گذر زمان تكامل يافته و از مكاتب اجتماعي و ديدگاههاي نويسندگان خود متأثر شده است و با توجه به هدف اين مكاتب و نويسندگانش انواع مختلفي از رمان بوجود آمده است. در اين نوشتار كه كاري است متناسب با بضاعت اندك علمي نگارنده تلاش شده است تا به «مقايسه روش قصه‌پردازي قرآن و رمان»در چهار فصل به روش كتابخانه‌اي، توصيفي و تحليلي پرداخته شود. قرآن كريم ويژگيها، اهداف، روش و ساختار خاص خود را در بيان قصه‌ها دارد و در عين حال از جلوه‌هاي هنري و اسلوبهاي قصه‌پردازي مانند شخصيت‌پردازي، عنصر رويداد، گفتگو و... استفاده نموده است، اما با كمي دقت مي بينيم كه حتي در اشتراكاتي كه بين قصه‌هاي قرآن و رمان در به‌كارگيري عناصر داستان وجود دارد؛ بازهم افتراق و تفاوت اساسي وجود دارد؛ زيرا قرآن كتاب قصه يا تاريخ نيست و از قصه‌ و عناصر داستان در بيان قصه‌هاي قرآني در راستاي اهداف هدايتي و تربيتي و اخلاقي خود استفاده نموده است. اين نكته زماني حائز اهميت مي‌شود كه به اين مسئله توجه شود كه قرآن كريم زماني قصه را مطرح نموده است كه از فنون داستان‌نويسي خبري نبوده است و اين خود جنبه اعجاز قرآن كريم را مي‌رساند.