پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

حديث رفع از احاديث مشهور و حائز اهميت در بعضي از مباحث اصول فقه مي باشد كه براي اثبات برائت شرعي به آن استدلال شده است. در اين حديث پيامبر مي فرمايند نه چيز از امت من برداشته شده است، اشتباه، فراموشي، آنچه به آن اكراه مي شوند، آنچه به آن علم ندارند، آنچه به آن مضطر مي شوند، فال بد زدن و انديشه هاي وسوسه انگيز درباره خلقت آفرينش تا زماني كه بر زبان جاري نشود. بررسي سند و متن حديث رفع: صورت نه گانه حديث مشهور ميباشدو رجال سند آن همگي ثقه و امامي هستند و از نظر دلالي هم اين حديث موثق است. معني اصلي رفع، رفع در كلام بعضي از علماي علم اصول از جمله: شيخ انصاري، محقق ناييني، امام خميني، كاربرد حديث رفع در شبهات كه در كدام شبهات به حديث رفع استناد شده است، نحوه استدلال به حديث رفع براي اصل برائت: كه حديث رفع مي گويد يكي از اموري كه انسانها به آن تكليف ندارند عبارتست از تكليف مجهول، ثابت نخواهد بود و فقها بر اين امر اتفاق نظر دارند ،آثار حكومت حديث رفع بر ادله احكام: حديث رفع بر ادله اي كه احكام را روي عناوين اوليه قرار مي دهد حكومت دارد تفاوت حكومت حديث رفع با قاعده لا ضرر و لا حرج كه بنابر نظر محقق ناييني حكومت حديث رفع بر ادله اوليه اعتبار عقد الوضع(موضوعات و متعلقات احكام) و در آن دو قاعده به اعتبار عقد حمل(حكم شارع) مي باشد. بنابر نظر امام خميني حكومت در لاضرر و لا حرج به اعتبار عقد الحمل نمي باشد. همه اين مطالب از مباحث قابل طرح و بررسي مي باشند كه در اين تحقيق تلاش شده است تا با طرح ديدگاه هاي بزرگان علم اصول شيخ انصاري آخوند خراساني به خصوص محقق ناييني و امام خميني به اين(مباحث) پرداخته شود.