پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اومانيسم كه در واژگان فارسي معمولا با عنوان انسان گرايي از آن ياد مي شود ، نگرشي پر نفوذ در تاريخ فرهنگ و تمدن غرب است اين نگرش از دوره رنسانس ، سه جريان فكري اومانيسم ديني ، اومانيسم الحادي و اومانيسم سكولار را تجربه نموده و فراز و فرودهاي بيشماري را از سر گذرانده است . از اين ميان اومانيسم ديني و الحادي گستره محدودتري را به خود اختصاص داده ، ولي اومانيسم سكولار و دين گريز طيف گسترده اي داشته ، به گونه اي كه امروزه وجهه غالب فرهنگ و تمدن غربي را تشكيل مي دهد . اما اين كه آيا مي توان از آموزه هاي قرآني ، رويكردي انسان گرايانه استخراج نمود ؟ ؛ سوالي است كه اين پايان نامه متكفل پاسخ گويي بدان شده است . پايان نامه حاضر مي كوشد با استفاده از آموزه هاي قرآني و با رويكردي تفسيري ، مهم ترين آموزه هاي انسان گرايانه قرآن را به تصوير كشد تا از اين رهگذر خطاي واهي ناشي از اين گونه انديشه ها را روشن و آشكار سازد . مطالب پايان نامه حاضر عمدتا بر پايه بنيان نهادن نوعي انسان گرايي خدا محور ، سامان يافته است . مهم ترين مولفه هاي اين نوع انسان گرايي ديني و قرآني بر سه محور رابطه انسان با خدا ، رابطه انسان با خود و رابطه انسان با انسان هاي ديگر دور مي زند . در بخش رابطه انسان با خدا ، مقام هاي خلافت اللهي انسان ، تكريم انساني از سوي خداوند ، امانت دار الهي توسط انسان ، انسان معلم و مسجود فرشتگان و روابط حبي و فقري و عبوديت انسان به بحث گذاشته مي شود . در رابطه انسان با خود ، دو مقوله انسان به عنوان موجود متفكر و موجود مختار كاويده شده است . در رابطه انسان با انسان هاي ديگر؛ رويكردهاي ممتاز و برجسته قرآني مشتمل بر روابط محسنانه در قول و عمل در ساحت هاي خانواده و اجتماع اعم از خويشاوند ، همسايه ، يتيم و نيازمند و حتي كافران مورد بررسي قرار گرفته است . پايان بخش مطالب پايان نامه ، ضمن معرفي و بررسي مهم ترين مولفه هاي اومانيستي در دو بخش هستي شناختي و معرفت شناختي ، نظرات اومانيسم سكولار ، از سوي انديشمندان غربي و نيز آموزه هاي ديني به چالش كشيده مي شود .