پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

عصمت يكي ازمراتب والاي اخلاقي وبه عنوان ويژگي اساسي انبياشمرده ميشود،درلغت به معناي منع وامساك يوده ودراصطلاح يكي ازويژگيهاي مخصوص انبياي الهي است كه به واسطه آن ميتوان يه صدق گفتارايشان اطمينان پيداكزد،درنگرش اسلام،انسان كامل كه انبياكظهرآن هسنتد،داراي خصيصه عصمت هستند.عصمت ملكه اي است كه انسان راازگناه وخطامصون مي دارد.متكلمان معتقدندبراي تحقق غرض بعثت انبياكه همان هدايت وراهنمايي انسان هاست،عصمت انبياضروري است.چراكه مهم ترين هدف رسالت اتبيا فراهم نمودن زمينه براي هدايت انسان هامي باشد،بي شك تحقق اين هدف مسالزم آن استكه مردم نسبت به انبيا اطمينان كامل داشته باشند كه اين اطمينان درسايه عصمت ايشان محقق ميشود.دركتب كلامي ودرميان آراي متكلمان اختلاف نظرهايي پيرامون حقيقت وچيستي عصمت وزمان پيدايش آن وديگزمباحث مربوط به مقوله عصمت وجوددارد.متكلمان اماميه پيامبران الهي راازبدوتولدازانجام هرگونه گناه-صغيره وكبيره ،عمدي وسهوي-مبرادانسته وهرگونه شبهه اي راكه به نوعي عصمت ايشان رامخدوش مي ساردپاسخ داده وآن رادفع نموده اند.درمقابل متكلمان اشاعره معتقدندلزومي به عصمت انبياپيش ازنبوت ايشان نيست ودرزمان نبوت هم ارتكاب گناهان رابه صورت سهوي بلااشكال مي دانند.اين نوشتارباعنوان بررسي نظريه عصمت ازديدگاه سيدمرتضي وفخررازي بارويكردپاسخ به شبهات به شيوه توصيفي نگارش يافته ودرآن سعي شده نظرات دومتكلم برجسته ازميان متكلمان اماميه واشاعره درباب عصمت انبيا وپاسخ هريك ازاين دومتكلم بزرگ درباره شبهات وارده برعصمت انبياجمع آوري شودتاازرهگذراين تطابق آراباموارداختلاف واتفاق نظراين دومتكلم كه همان موارداتفاق واحتلاف دو مكتب كلاني اماميه واشاعره است،آشنا شويم