پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بسمله به معني تمسك جستن و ابتدا كردن به نام پر خير و بركت خداوند متعال است، خداوندي كه داراي رحمتي عام كه شامل همه¬ي موجودات و رحمتي خاص كه شامل مؤمنين مي¬گردد.قرآن و سنت گرانسنگ معصومين عليهم السلام جايگاه بس والايي براي اين ذكر شريف ترسيم نموده¬اند. بحث پيرامون احكام بسمله غالباً در كتب تفسيري و گاهي هم در كتب فقهي به چشم مي¬خورد و دليل آن هم اين است كه بسلمه آيه¬ي مهمي مي¬باشد كه 114 مرتبه در قرآن تكرار شده و آيه اول همه سوره¬هاي قرآن كريم به جز يك سوره مي¬باشد و علما بيشتر مباحث حول بسمله در كتب تفسيري خود اشاره نموده¬اند.در مورد جزئيت بسلمه، مذهب حقه¬ي شيعه اتفاق نظر دارند كه بسمله جزو همه سوره¬هاي قرآن مي¬باشد (به جز يك سوره) و مستند آن¬ها نيز صحيحه¬هاي متظافره مي¬باشد. در مقابل، اهل تسنن خود دو نظر دارند، عده¬اي هم عقيده با نظر اماميه و عده¬اي با استناد به روايات ضعيفي، بر نفي جزئيت بسمله حكم كرده¬اند. اما در مورد جزئيت بسمله عامه و خاصه دو دوليل مشترك هم دارند و آن سيره متشرعه و مصاحف صحابه و تابعين مي¬باشد. اما همين جريان، اختلاف مسلمين در جزئيت بسمله در مورد كيفيت قرائت بسمله نيز وجود دارد كه علماي اماميه اتفاق بر جهر بسمله دارند و با استفاده از يك برهان عقلي و روايات فراواني نظر خود را اثبات مي¬كنند. اما عامه در اين بحث نيز دو نظريه دارند. عده¬اي هم¬نظر با اماميه و عده¬اي با استناد به روايات ضعيف در مقابل اماميه قرار گرفته¬اند و جهر بسمله را نفي كرده¬اند كه ادله نافين جزئيت و جهر بسمله داراي اشكال فراواني است و نظرشان رد و نظر مذهب حقه شيعه اثبات مي¬گردد.همچنين بسمله داراي احكام تكليفي مختلفي ازجمله وجوب و حرمت و استحباب مي باشد.