پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

آزادي بيان يكي از مهمترين و با ارزش ترين حقوق و خواسته هاي جامعه اسلامي است . علي رغم گذشت نزديك به سه دهه از پيروزي انقلاب اسلامي و تحقق ابعاد وسيعي از اين موهبت الهي در سطوح مختلف جامعه و نمايان بودن مظاهر گوناگون آن ، به نظر مي رسد اين واژه از جهات متعددي دچار ابهام بوده و موجبات برداشت هاي نادرست و متضاد و حتي كاربردهاي منافي با فلسفه و ضرورت آن را ، فراهم نموده است . موضوعي كه در صورت عدم توجه كافي مي تواند آفات متعددي براي منافع و مصالح جامعه اسلامي به دنبال داشته و تحقق همه جانبه استراتژي «اتحاد ملي و انسجام اسلامي» , به عنوان يكي از ضرورت هاي كنوني را با مخاطره رو برو سازد . از اين رو توجه جدي به شناخت صحيح آزادي بيان , مباني و محدودهاي آن از اهميت به سزائي برخوردار است . با توجه به آموزه هاي اصيل اسلامي و سيره معصومين (ع) , آراء و نظريات انديشمندان اسلامي و غربي و منابع حقوق اساسي , پاسخ هاي مناسب را ارائه دهد. آزادي انسان در انتخاب عقيده، امري است ضروري. تسخير قلوب كه لازمه باور و ركن اعتقادات است با اكراه ، ممكن و ميسّر نمي‏گردد. از اين رو اسلام، آزادي انتخاب و ايمان آگاهانه را به عنوان اصلي از اصول اساسي مكتب، پذيرفته و مردمان را از اكراه و اجبار بر دين باز داشته است. قتال و جنگ نيز، نه به خاطر دعوت و اجبار بر دين كه در راه رفع موانع دعوت و جلوگيري از فتنه و ستم، تشريع و تجويز شده است. آنچه به دنبال اين موضوع، بايد مورد بحث قرار گيرد، آزادي بيان و انتشار عقيده مي‏باشد، كه آيا در اسلام انسانها از چنين حقي برخوردار هستند يا خير؟ در فصل دوم ابتدا به مفهوم آزادي و سپس به آزادي بيان و كلمه بيان ميپردازيم و نگاه مختصري هم به حقوق و حقوق بشر از ديدگاه هاي مختلف داريم.