پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پژوهش حاضر به تبيين جايگاه مسئله اتحاد عاقل و معقول و نتايج حاصل از آن در سرنوشت انسان پرداخته است،ملاصدرا نخستين كسي است كه حق مطلب را ادا كرده است،وي با استفاده از مباني حكمت متعاليه از جمله اصالت وجود،تشكيك وجود،حركت جوهري توانست اين قاعده را ثابت كند و اشكالات پيرامون آن را پاسخ دهد،برهان ملاصدرا در اين مسئله بسيار محكم و دقيق است و از اين قاعده نتايج مهمي در حوزه علم و ادراك،جهان¬شناسي،انسان¬شناسي،مطرح كرده كه بر سعادت و شقاوت انسان تأثير بسزايي دارد،او در همه ادراكات اعم از ادراكات حسي،خيالي،عقلي قائل به اتحاد است،مقصود وي از اتحاد،اتحاد در وجود بين دو شيء كه يكي بالقوه و ديگري بالفعل است،نفس انسان نسبت به صور ادراكيه بالقوه است كه با آن متحد شده و دم به دم سعه وجودي پيدا مي¬كند،ملاصدرا علاوه بر اتحاد عاقل و معقول،معتقد به اتحاد عمل عامل جزاست،با بررسي ديدگاه او در سعادت و شقاوت انسان مشخص و معلوم مي¬شود سعادت حقيقي از سنخ ادراك است و ارتباط مستقيم با اتحاد عالم و معلوم دارد،انسان در سير تكاملي با متصل و متحد شدن با عقليات دائمه و مجاورت حق و خير محض و ملائك مقربين به سعادت حقيقي خود رسيده است و با انجام عمل صالح در طمع بهشت و نعمت¬هاي بهشتي از سعادت برخوردار است،نفسي كه تهي باشد از معارف عقليه تا زماني كه متعلق به بدن و علايق جسماني و طغيان و غلبه اوصاف و احوال از نوع معاصي و نافرماني صادر از حواس ظاهري مانند فسق فجور و عقايد باطله باشد شقي است. واژگان كليدي:عقل،عاقل،معقول،اتحاد،سعادت،شقاوت