پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده خانواده به عنوان مهمترين بناي اجتماعي و حافظ سلامت افراد جامعه در شئون گوناگون زندگي ، محل تلاقي و امتزاج اخلاق و حقوق افراد بوده و حجم انبوهي از آموزه هاي ديني را به وظايف ، تكاليف وددستورات حقوقي و اخلاقي مربوط به خود معطوف ساخته است .از جمله ي مباحث مربوط به حقوق خانواده ، حقوق همسران است كه تبيين و معرفي آن ، كمك به سزايي در حفظ حريم هاي خانوادگي و در نتيجه استحكام و پايداري كيان آن خواهد نمود .در اين نوشتار ، به مناسبت بررسي حقوق زوجه و وظايفي كه زوج در مقابل همسر خويش بر عهده دارد، ابتدا به بررسي مفهوم حق ،حكم و حقوق موضوعه پرداخته سپس به بررسي حقوق مالي و اقتصادي زن پرداخته و تعريف ، احكام ، و حدود مهر ،اقسام مهر ، و نيز عواملي كه سبب استقرار مهريه شده و همچنين شرايطي كه صحت مهريه به آن است و نفقه و موضوعات و شرايط آن مورد بررسي قرار گرفته و وارث و مباحث پيرامون آن را به عنوان حقوق مالي زن به اجمال تبيين كرده ودر بخش ديگر به وظايف مربوط به حوزه اخلاق و عاطفه ورزي زوج نسبت به زوجه و يا به عبارت ديگر ، به حقوق عاطفي زن پرداخته و دو موضوع قَسم و حسن معاشرت را مورد توجه قرار داده ايم.«قَسم » يا همان «مضاجعت »كه در اصطلاح فقه به همخوابگي مرد با زن در يك شب از هر چهار شب اطلاق مي شود، گرچه در وجوب آن ميان فقها اختلاف نظر وجود دارد؛ اما مشهور علماي شيعه به آن قائلند و آن را در زمره حقوق زوجه دانسته و معتقدند چنانچه زن حق خود را ساقط كند ، از عهده ي مرد خارج شده و نيازي به قبول او نيست و حسن معاشرت به معناي زندگي كردن به خوبي و نيكويي و از جمله حقوق زن و شوهر است كه هر دو موظف و مكلف به رعايت آن نسبت به يكديگرند ؛ حسن معاشرت شوهر نسبت به همسر شامل خوش رفتاري ، خوش رويي و دادن حقوق همسر با خوش بر خوردي است و همه ي اين مباحث و وجوب آن از دو آيه 19 از سوره مباركه نساء و آيه 228 از سوره مباركه بقره بدست مي آيد. كليد واژه : حقوق مالي،حقوق غيرمالي،زوجه،ارث،نفقه،مهريه،حسن معاشرت