پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده مال و ثروت به همان گونه كه مي‌تواند امدادي از امدادهاي الهي و مايه تحقق يافتن مصالح عمومي و ابزاري براي انجام تكاليف فردي باشد به همان گونه هم مي‌تواند عاملي براي پيدايش رفاه‌زدگي و خودبزرگ‌بيني و تفاخر و تكاثر بوده و مانع رسيدن فرد و اجتماع به سعادت واقعي باشد. در قرآن و روايات در ستايش و نكوهش مال سخن گفته شده كه اين به علت نحوه برخورد افراد با آن و ديدگاه آن‌ها نسبت به مال مي‌باشد؛ زيرا كسي كه مال را هدف زندگي خود قرار دهد، از هر چيزي و هر راهي براي رسيدن به آن بهره مي‌جويد و حتي آخرت خود را به دنيا مي‌فروشد و يا آن را به صورت كنز و گنج درآورده و از آن نگهباني نموده و حقوق واجب و مستحب آن را چون خمس و زكات و انفاق و... پرداخت نمي‌نمايد و يا اينكه در به دست آوردن آن رعايت حدود را ننموده و از هر راهي اقدام مي‌نمايد همچون ربا، رشوه، احتكار و... و با اين كار نه تنها موجبات شقاوت خود را فراهم نموده بلكه پايه‌هاي اجتماع را نيز به تزلزل واداشته و عاقبتي هم جز عذاب در انتظارش نخواهد بود. اما در مقابل كساني كه مال را وسيله رسيدن به سعادت و طلب آخرت قرار مي‌دهند در راه به دست آوردن آن رعايت حدود را نموده و نه تنها از اجر كار و تلاش خود در دنيا و آخرت بهره مي‌گيرند بلكه به وسيله آن از فيض كارهاي نيك چه واجب و چه مستحب چون حج، انفاق، صدقات و... محروم نشده و باعث سعادتمندي خود و جامعه مي‌گردند. در آيات قرآن قارون يكي از ثروتمندان دوران جاهليت را به عنوان نمونه بارز انسان حريص معرفي مي‌كند كه با وجود اموال و اولاد بسيار باز هم بر افزايش آن طمع مي‌ورزيد و از نيكي به ديگران و انجام وظايف مربوطه خودداري مي‌نمود كه سرانجام به عقوبت اعمالش گرفتار شد. البته همانگونه كه تكاثر به شدت مذمت شده فقر و تنگدستي نيز عامل پيدايش بسياري از جرايم دانسته شده كه مي‌تواند سعادت فرد و جامعه را به خطر بيندازد. بنابراين مؤمنان بايد از اين وسيله امتحان الهي به خوبي بهره بگيرند و با دوري از وسوسه‌هاي شيطاني و هواهاي نفساني از آن در جهت كسب پاداش‌هاي اخروي استفاده كنند. كليدواژه: مال، ثروت، كنز، تكاثر، سعادت، شقاوت.