برگزاری هشتمین دورۀ جشنوارۀ علّامۀ حلّی در حوزۀ علمیّۀ اصفهان ـ که نشان از زندهبودن روحیۀ تحقیق و پژوهش در میان طلّاب جوانِ برادر و خواهر این حوزه دارد ـ را گرامی داشته و صمیمانه از همۀ متصدّیان و مشارکتکنندگان در این جشنواره و از همۀ شما میهمانان گرامی که به پاس علم و تحقیق گرد آمدهاید، تقدیر و تشکر میکنم و در این مجال کوتاه، نکاتی را به صورت فهرستوار متذکّر میگردم:
1) پژوهش و تحقیق در حوزههای علمیّه، همزاد تحصیل و تدریس بوده است و یکی از لوازم ضروری پیشرفت علمی و فرهنگی حوزهها بهشمار میآمده است و اساساً تحقیق در کنار آموزش و تبلیغ یکی از سه رکن اساسی رسالتها و وظائف حوزویان بوده و همچنان باید بالنده و سرزنده در متن کار طلّاب و فضلاء گرامی مورد توجه باشد و بدانند که راه تولید علم و توسعۀ دانش در همۀ ابعاد آن از پژوهش و تحقیق میگذرد.
2) به منظور توسعۀ پژوهش و تحقّقِ روحیۀ تحقیق در طلّاب جوان باید از ابتدای تحصیلات حوزوی، روشهای تخصّصی تحقیق در هر رشتۀ علمی حوزوی، به آنان آموزش داده شود تا بهتدریج بتوانند در این مسیر، به درستی گام بردارند.
3) رعایت اولویتها و سنجش نیازهای جامعه و مراکز علمی در انتخاب موضوعات تحقیقی، یکی دیگر از ضرورتهاست. نادیدهانگاشتن موضوعات درجه اوّل و پرداختن به موضوعات کمفایده، آسیب مهمّی است که همواره ممکن است در امر پژوهش پدید آید. مناسب است مسئولان امور تحقیق و پژوهش در حوزهها، در این زمینه برنامههای دقیقتری را پیشبینی و اجراء نمایند.
4) تحقیقات بنیادی و نظری نباید جا را بر تحقیقات کاربردی و عینی تنگ نماید. باید حلقههای مفقوده بین پژوهشگران و نهادهای مصرفکننده شناسایی شود و پژوهشها به گونهای جهت پیدا کند که در ساحتهای اصلی تفسیر و فقه و فلسفه و الهیات و اخلاق، در خلأ انجام نپذیرد بلکه جنبههای عینی و کاربردی داشته باشد.
5) به پژوهشهای جمعی اهمیّت داده شود. گسترش علم و مسائل علمی به گونهای است که هرچه جلوتر میرویم، عملاً بر سهم و نقش مؤسّسات تحقیقی و پژوهشهای جمعی افزوده میشود. پژوهشها، باید از شخصمحوری به سوی جمعمحوری حرکت کند تا در اثر تعاملات و گفتگوها، زاد و ولد علمی و فرهنگی گسترش یابد.
6) روحیۀ سطحینگری و شتابزدگی با پژوهش واقعی و حقیقی سازگار نیست. تحقیقِ علمیِ راستین با نگرش و تفکّر عمیق تولید میشود و از این جهت باید بُنیۀ علمی و تحصیلی پژوهشگران همواره تقویت شود.
7) رعایت اخلاق و آداب پژوهش، امری ضروری و با اهمیّت است. در تحقیق، از قلمرو اخلاق و انصاف نباید خارج شد و در ورطۀ منفیبافی و حیرت پراکنی و تخریب مسلّمات نباید افتاد و خلاصه از افراط و تفریط و از جمود و تعصّب و از خودباختگی و سخن بیمبنا گفتن، همواره باید پرهیز کرد.
بار دیگر از همۀ شما عزیزان خصوصاً کسانی که در این جشنواره، پیشتاز بودهاند تشکّر و تقدیر میکنم و توفیق و تأیید همگان را از خداوند تعالی مسألت میکنم. و السّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
حسین المظاهری
14 ربیع المولود 1440
اوّل آذر 1397