پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

سرکار خانم خدری در ابتدای بحث عنوان کرد: جهت پرداختن به این که چرا مساله‌ی حجاب در سطح بالایی از  تعارضات در جامعه می باشد و هریک از عوامل اقتصادی یا سیاسی، زمینه ای برای ایجاد ناترازی بیشتر در مقوله‌ی حجاب می‌شوند، نیاز به بیان دو مقدمه در ابتدای سخن می باشد.

مقدمه‌ی اول؛ مساله‌ی حجاب قبل از اینکه برچسب (حجاب اجباری) را بپذیرد، ثابت می‌شود که امری  فطری و به دنبال آن، اختیاری است.

در تعریف قرآنی از حجاب، فقط به بعد پوشش اشاره نشده، بلکه وقتی به مؤمنین سفارش می‌شود که "و لا تبرج الجاهلیه " زینت های خود را نشان ندهید، "و لا تمش فی الارض مرحا"، با تکبر روی زمین راه نروید، نوع سلامت نگاه و فکر زن و مرد، نوع اختلاط زن و مرد نامحرم چگونه باشد، لحن و آهنگ صدا هنگام صحبت کردن و .. همه را توضیح می دهد.

تمامی این دستورات نشان از آن دارد که اولاً امر حجاب عام است و شامل زن و مرد می‌شود، ثانیاً حجاب امری چند لایه در پاسخ به فطرت انسانی محجوب بودن است و یکی از لایه ها، رعایت پوشش است که به زنان مومن با تعابیری همچون "ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن"، سفارش داده می شود.

در ادامه بحث، به اشائه‌ی فرهنگ حجاب که به اشتباه امروزه، فقط از روش سلبی استفاده می شود، بیان و نقد شد. در حالی که حجاب یک امر ایجابی و نوعی پذیرش ذهنی در خود فرد است و با کارهای فرهنگی مثبت می توان کمک به بهبود این مهم داشت.

خدری در ادامه لبان کرد: یادآوری تاریخ ایران که در ادوار گذشته، از زمانی که ایرانیان عصر زرتشت و هخامنشیان و اشکانیان و ساسانیان، یعنی قبل از ورود اسلام، زن ایرانی با حجاب بوده و قبل از اسلام، یک اصل ملی برای ایرانیان بوده است.

از جمله کارهای فرهنگی ایجابی، کاری بود که شهید مطهری با نوشتن کتاب‌هایی به گسترش دید اجتماعی به حجاب کمک کردند، امروزه نیز علاوه بر این مهم، می‌توان طبق فرمایش مقام معظم رهبری، با معرفی الگویی از زن تراز اسلامی، زن را با عفّت فعّال تعمیم داده و از زن متحجر شرقی و زن مدرن بی عفت غربی دور کرده و یک بانوی تراز اسلامی انقلابی به جهان معرفی نماییم. با بهره گیری از جهاد تبیین و ایجاد روشنگری در فضای جامعه، فطرت و ضمیر افراد را روشنگری کرده و تنها بر امر سلبی و بازدارنده‌ی امر به معروف و نهی از منکر، که آخرین راه است، بسنده نکنیم.

و در پایان اشاره کرده: تقنین و قانون گذاری رکن اصلی و جامع در مدنیت بوده و باعث حفظ نظام و هر حکومتی به طریق اولی می باشد. اینکه به دلیل نارضایتی گروهی، اصل حفظ نظام را نباید فراموش کرد و بازدارندگی قانونی، علاوه بر حفظ حریم خانواده، باعث ایجاد ثبات و هنجار در جامعه می‌شود.  وظیفه مندی حکومت در حفظ حجاب نسبت به افراد، یک تقدم رتبی است. جامعه ی غربی، به دنبال بر هم زدن اکوسیستم و وضعیت ثابت و نرمال هر جامعه ای است که در برابر استکبار و خودکامگی های آنها ایستادگی داشته باشد. دشمنان ایران، برای تضعیف قدرت و جایگاه بانوی ایرانی، با ایجاد اغتشاش و شبهه فرافکنی، به دنبال دسترسی به مقاصد باطل خود می باشد.

 سرکار خانم محمدی از طلاب استعداد برتر به عنوان ناقد کرسی بیان کردند: شما بیان فرمودید عنوان حجاب اجباری غلط است اما وقتی حرف از قانونی بودن حجاب می شود یعنی تایید اجباری بودن حجاب برای بانوان، که این را جامعه‌ی ما نمی پذیرد.

همچنین وقتی حذف از اجباری بودن حجاب می شود، چه در فضای مجازی و چه در فضای حقیقی، می‌بینیم که نه تنها استقبال نمی شود، بلکه حتی قبل از وضع قانون حرف از قانون شکنی و هنجار شکنی به میان می‌آید! چرا باید قانونی وضع کرد که مردم برای شکستن آن آماده اند!

اگر قانون‌حجاب را برداریم بهتر است، چون هم هجمه های فکری و اجتماعی از قشر مذهبی برداشته می شود و هم افراد با اختیار خودشان و با توجه به فطرتشان بهتر به ‌حجاب گرایش پیدا می کنند.

محمدی اشاره کرد شما مطرح کردید که امر به معروف و نهی از منکر به عنوان کار سلبی مؤثر است اما می‌بینیم آن چیزی که در بعضی مواقع در جامعه اتفاق می افتد، یک امر به معروف مؤثر که باعث گرایش به حجاب شود نیست؛ با این شواهد و در وضع کنونی، چیزی به اسم تذکر دادن به کسی که حجاب ندارد چه فایده ای دارد؟ جز اینکه هجمه را به قشر مذهبی و مقید بیشتر کند؟

گفته شد: حجاب امری شخصی نیست و حکومتی است و لازم نیست هر چیزی را حتما فرد به صورت عقلی بپذیرد تا آنرا رعایت کند. بله؛ این قانون گذاری برای حفظ اصل نظام خوب است ولی آیا صرف قانونی بودن کافی است؟چرا باید جامعه را به جایی برسانیم که فشار و اجبار عامل بازدارندگی شود؟

به دستاوردهای انقلاب اسلامی اشاره کردید که درست است ولی اینهمه بودجه، رسانه، شوراهای مختلف فرهنگی با بودجه های خاصی که برای کار فرهنگی اختصاص داده شده است را داشتند ولی خروجی که مطلوب باشد را نمی بینیم! همه ی این سرمایه ها حدود نیم قرن در دست انقلاب بوده ولی خروجی مطلوبی دیده نمی شود!

بنظر می رسد اقناع سازی در باب حجاب و فرهنگ سازی آن خوب نبوده است. در باب هنری، ورزشی، فرهنگی کار قوی زیاد نداشتیم یا مثلا رسانه در این همه سال می توانست الگوهایی را برای بانوان بسازد که آن ها را در برابر طوفان های حجاب مقاوم کند.

بعد از بیان نقد توسط خانم محمدی، خدری گفت: در پاسخ به قسمت اول سوال؛ قانون به صورت کلی و جامع، وضع می‌شود، و نمی‌توان گفت صرف اینکه دسته ای از افراد دنبال هنجارشکنی و  عمل ضدقانون هستند، مطابق نظر کمتر قانون را عوض کرد، چه بسا با شواهدی که در اجتماعاتی مثل راهپیمایی ها، مراسمات مذهبی و... داریم، تعداد افراد موافق با قوانین اسلام را بیشتر شاهد هستیم و اگر بر حسب آمار هم بسنجیم، مردم ما موافق حجاب هستند.

در پاسخ به نقد قسمت دوم هم می‌توان گفت: فطرت انسانها همگی پاک و وجه الله است. ولی به دلیل کم توجهی ها و غفلت هایی که برای انسان مادی رخ میدهد، این فطرت رو به خاموشی می رود و اگر قرار باشد طبق همین فطرت خاموش انسانها، جامعه‌ای درست و بی اشکال باشد، باید جوامع غربی که به اصطلاح لیبرال هستند، در بالاترین سطح اجتماعی باشند، ولی وقتی بحث آمار خودکشی، طلاق، بی اخلاقی ها را می‌بینیم، ناظر به آن است که مشکلات آنها به مراتب از مشکلات جوامع اسلامی بیشتر است.

خدری در ادامه اذعان داشت: ما قائل هستم که در امر حجاب، بهترین روش، روش ایجابی عمل کردن است یعنی مطابق فطرت انسانها پیش رفتن و روشن نگه داشتن حس خداجویی و خدا طلبی آدمی و قانون گذاری و روش سلبی عمل کردن آخرین راه و پایانی ترین گزاره در هر امری می‌تواند باشد.

می‌توان گفت  در بحث رسانه و جنگ نرم رسانه ای، در واقع نسبت به خبرهای دروغ و کذب و احاطه ی وسیع خبری دشمن، به خوبی عمل نکرده ایم و دلیل این موج سواری های خبری که دشمنان می توانند داشته باشند نیز بخاطر همین است که، خبر اول همیشه دست برتر را در هر اعلام مهمی می تواند داشته باشد.

اما همانطور که قبول داریم جنگ دشمن با ما، جنگ نرم که نه بلکه فراتر و پیشرفته تر یعنی جنگ ترکیبی شناختی است، یعنی اینکه در حوزه ی چندگانه ی شناخت، دشمن هدف گیری کرده است و به صورت ترکیبی از شناخت ها، ایجاد شبهه و یا غلط اندازی هایی می کند و زمانی هم که  ذهن افراد درگیر این شبهات باشد و اعتماد به نفس افراد از بین برود، دچار خود تحقیری شده و داشته ها و موفقیت ها جلوه ی خودشان را از دست می‌دهند.

پس همچنان در پاسخ به این سوال هم مجدد به همان اصل خودباوری و روشن نگه داشتن فطرت و ضمیر انسانها باید توجه داشت که بتوانند حقایق را به نحو درست و صحیح تشخیص بدهند و درگیر مغالطات دشمن نشوند.

سرکار خانم حاتمی در پایان گفت: امروزه علی رغم همه ی دشمنی ها و سنگ اندازی ها ما شاهد پیشرفت بانوان محجبه ایرانی در اکثر زمینه ها هستیم و زن ایرانی، الگوی صحیح و تراز می‌تواند معرفی شود، ولی اگر هجمه ها و اشاعه ی ناکارآمدی بر دل و ذهن زنان ایرانی کم شود و این بمباران ناامیدی از سمت دشمن نباشد، حتما عرصه ی بیان و ظهور بیشتر خواهد شد. در پایان به سوالات طلاب پاسخ داده شد.