استاد در ابتدا در خصوص تاریخچه زرتشت، فرمود: در تاریخ زرتشت اختلافات زیادی وجود دارد. برخی تاریخنگاران معتقدند که زرتشت حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح زندگی میکرد، در حالی که دیگران زمان او را به 6 هزار سال پیش یا حتی 11 قرن قبل نسبت میدهند. این اختلافات به حدی زیاد است که تعیین یک زمان مشخص برای ظهور او دشوار است.
در منابع اسلامی، از جمله در کتاب «وسائل الشیعه»، روایتی از امام صادق (علیه السلام) وجود دارد حضرت فرمودند: مجوس پیامبری داشتهاند او را کشتند و کتابش را آتش زدند. این کتاب به نام «جاماست» شناخته شده است، ادعا میشود 12 هزار صفحه داشته است. امروزه زرتشتیان خود را مجوس نمیدانند و بر این باورند که اعتقاداتشان با مجوسها متفاوت است، اما در واقع آتشپرستی و برخی دیگر از آداب و رسوم آنان با مجوس یکسان است.
آقای صداقت نیا درباره ورود زرتشت به ایران فرمود: در این خصوص نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند او از هندوستان آمده، در حالی که دیگران بر این باورند که او از آذربایجان یا حتی فلسطین وارد ایران شده است. قویترین نقل قولها نشان میدهد که قبر زرتشت در بلخ امروزی واقع شده است.
سپس استاد بحث تطبیق مقام زن در آیین زرتشت و اسلام را بررسی کرد و در بیان اولین نکته تطبیقی فرمود: در زمینه ازدواج، آیین زرتشت و اسلام شباهتهای زیادی وجود دارد. هر دو دین بر اهمیت ازدواج تأکید دارند و آداب خاصی برای آن تعیین کردهاند. در هر دو دین آدابی وجود دارد که ما به آن فرهنگ میگوییم.
با این حال، یک تفاوت کلیدی بین این دو دین در موضوع طلاق وجود دارد. گفته میشود که طلاق در زرتشت وجود ندارد، اما شواهدی نشان میدهد که مردان میتوانند در شرایط خاصی مانند خروج از عفت یا بیماری همسر خود، اقدام به طلاق کنند. در اسلام نیز طلاق به عنوان «بدترین حلال» شناخته میشود و فلسفه آن برای حفظ کرامت انسانهاست.
استاد در ادامه به ب نکته بعدی اشاره کرد و بیان داشت: در مورد تعدد زوجات، هر دو دین بر اصل تک همسری تأکید دارند، اما در اسلام اجازه داده شده است که مردان تا چهار همسر داشته باشند. مفسران اسلامی تأکید دارند که این موضوع صرفاً جواز است و نه تشویق به چند همسری. عده ای مجبور بودند چند همسر بگیرند در شرایط آن زمان وقتی که نان آور خانه از دنیا میرفت چطوری میبایست یک خانم هزینه خانواده را تأمین کند؟ یک جنگی بوده تعدادی کشته میشدند اسلام به دلیل حفظ آبرو و تکریم زن اجازه چند همسری داده. برخی احکام دین ما به خاطر فلسفه های وجودی اجتماعی است گاهی اوقات چیزهایی باب میشود که یک سری احکام بر آن بار میشود در بحث کنیز اسلام موافق نبوده ولی چون در جامعه این مسئله بوده احکام متناسب آن ذکر شده است. در زرتشت نیز اگرچه اصل بر تک همسری است، اما موبدان مجاز به داشتن چند همسر بودند. حتی برخی از پادشاهان زرتشتی حرمسرا داشتهاند. این تناقضات باعث ایجاد سؤالاتی درباره اصول واقعی دین زرتشت میشود.
در انتهای جلسه استاد به ارث زن در زرتشت و اسلام اشاره کرد و دلایلی که باعث شده در دین اسلام ارث زن نصف مرد باشد را بیان فرمود و تصریح کرد: در اسلام، حکمتهای خاصی پشت قوانین ارث وجود دارد و هدف آن حفظ حقوق افراد است.