پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در این کتاب میخوانیم؛

یکی از مسائل بحث‏برانگیز در قرآن کریم که محل مناقشۀ برخی از محققان قرار گرفته، در خلقت آغازین انسان، به خصوص تقدم خلقت مرد بر زن و واسطه بودن مرد در خلقت زن است. در این نگرش، با مطرح کردن اولویت در خلقت مرد، از زن با عنوان جنس دوم و طفیل وجود مرد قلمداد شده و اساس خلقت زن را امری بی‏ارزش و صرفاً جهت کامجویی، ازدیاد نسل و... معرفی کرده‏اند؛ در حالی که مبتنی بر تعالیم وحیانی علی‏رغم تفاوت‏های جنسیتی، هر دو دارای وحدت نوعی و ماهیت انسانی یکسان و منقسم از یک گوهر وجودی هستند؛ و خداوند متعال ملاک و معیار ارزش‏گذاری بین زن و مرد را در تقوا معرفی می‏کند. تفاوت‏هایی که در برخی احکام، بین زن و مرد وجود دارد، شائبه تبعیض و نابرابری را در ذهن برخی به وجود آورده است. این تفاوت در حقوق، به دلیل تفاوت در خلقت، وظایف و نقش‏های آنهاست بدون اینکه تبعیضی میان آنان باشد. ارث، قصاص، دیه، حق طلاق، حضانت، قضاوت و شهادت از بحث‏های چالش‏برانگیز در زمینه حقوق زن و مرد در اسلام است. کرامت انسان امتیازی است که از همان بدو تولّد و بدون توجه به دین، فرهنگ، زبان، نژاد، ملیّت، مقام، خویشاوندی و قومیّت و... اختصاص می‏یابد. مبنای کرامت آدم و بنی‏آدم بر دیگر خلایق در آیۀ 70 سورۀ إسراء بیان شده است؛ و مطابق آنچه در آیۀ13 سورۀ حجرات بیان شده است، مراتب کرامت میان انسان‏ها میزان تقوای آنان معرفی شده است که برخی این بحث کرامت را به عنوان کرامت اکتسابی قلمداد کرده‏اند. در این تحقیق، نگارنده بنا دارد ابتدا تفاوت‏های تکوینی در جنس زن و مرد را مورد بحث و بررسی قرار دهد، و سپس تفاوت‏های میان احکام فقهی زن و مرد را که در بحث حدودالله بیان شده است مورد بررسی قرار دهد؛ و در نهایت ارتباط کرامت انسان را در این تفاوت‏های تکوینی و تشریعی بررسی کند. به نظر می‏رسد که تفاوت‏های تکوینی و تشریعی میان زن و مرد بر فزونی و کاستی کرامت انسان تأثیری ندارد، اما آنچه که ملاک کرامت‏بخشی است‏، میزان تقوای افراد است، و این تفاوت‏ها زمینه را برای تربیت بهتر و امتحان انسان‏ها فراهم می‏کند.