کرمان-مدرسه علمیه تخصصی فاطمیه- برگزاری کرسی علمی ترویجی

شناسه خبر : 148310

1403/08/02

تعداد بازدید : 4

کرمان-مدرسه علمیه تخصصی فاطمیه- برگزاری کرسی علمی ترویجی
جلسه کرسی با موضوع رویکرد قرآنی به حل تعارضات اخلاق مبارزه و مقاومت در سنجه سیره و تعالیم انبیا در تاریخ 16 مهر 1403 با حضور طلاب سطح دو و سه، با حضور، ارائه دهنده: سرکار خانم دکتر معین الدینی، استاد ناقد: سرکار خانم دکتر مرتضوی، مدیر علمی: سرکار خانم دکتر زند اقطاعی، در مدرسه علمیه تخصصی فاطمیه برگزار گردید.

در ابتدا خانم معین الدینی به عنوان ارائه دهنده بیان داشت: مبارزه و مقاومت در راه احقاق حقوق و ارزشهای انسانی، همواره نقشی محوری در تاریخ بشر ایفا کرده است. با این وجود، این عرصه خطیر، همواره با چالشهای اخلاقی متعددی همراه بوده است. یکی از مهمترین این چالش‌ها، تعارضات اخلاقی در مبارزه و مقاومت است. تعارض اخلاقی موقعیتی است که سبب می‌شود فعل خاصی به لحاظ اخلاقی از جهتی مجاز و از جهت دیگر غیرمجاز باشد. یکی از موارد در تعارضات اخلاقی، تعارض در اخلاقی مبارزه و مقاومت است. این تعارضات زمانی رخ می‌دهند که دو یا چند ارزش اخلاقی  به طور همزمان در یک موقعیت خاص مطرح باشند، اما التزام به همه آنها به طور همزمان امکان‌پذیر نباشد.

ایشان بعد از بین مفاهیم به نمونه هایی از تعارض اخلاق و مبارزه پرداخته و به حل تعارضات اشاره نمود. در ابتدا تعارض در منافع مطرح شد در بعض موارد منافع شخصی یا گروهی با اصول و ارزشهای دینی تضاد دارد و این تعارض می‌تواند به مشکلاتی در مبارزه و مقاومت منجر شود. تعارض عدم انعطاف در برابر دشمن و وارد شدن ضربه به جبهه مبارزه و مقاومت مانند تحریم اقتصادی  و تحریف شخصیت نیروهای مبارز که ضمن توضیح و بیان تعارض به حل آن در سیره حضرت نوح و هود و موسی و... اشاره شد. تعارض جمع غنائم و تمرکز بر اهداف نظامی نیز در سیره انبیا دیده می شود. مانند تعارض اخلاقی در غزوه احد بین جمع غنائم و تمرکز بر اهداف نظامی برای رزمندگان اسلام بوجود آمد.

تعارض در ارزش‌ها نیز قسمت دوم ارائه را تشکیل می‌داد که  مهمترین آن در سیره و تعالیم انبیاء می‌توان به عارض اخلاقی بین مبارزه با شرک وبت پرستی والدین واحترام به آنهاست مانند آنچه در سیره حضرت ابراهیم رخ داد و  تعارض وجوب حفظ جان و به خطر انداختن جان با تبلیغ ارزشها مانند سیره حضرت موسی در مواجه با فرعون .

بنابراین سیره عملى و تعالیم انبیاء الهی نیز نشان مى‌دهد برخی از تعارضات اخلاقی متداولی که ممکن است در هر نوع مبارزه یا مقاومتی رخ دهد، تعارض در منافع و ارزش‌هاست. به عنوان نمونه دین مبین اسلام یک اصل غیر قابل انکار را در مبارزه با دشمن گوشزد می‌‌کند که مرزبندی در ارتباط با دشمن باید براساس مرزبندی‌های دینی باشد و عدم مرزبندی و دوستی با دشمن یکی از چالشهای جبهه مبارزه است. در این راستا از طرفی در برابر دشمن نباید انعطاف به خرج داد، از طرف دیگر گاهی به دلیل کثرت جبهه دشمن، عدم دوستی با آنان منجربه ضربه زدن آنها به منافع جبهه مقاومت میگردد. از جمله پیامدهای عدم انعطاف در برابر دشمنان تحریم اقتصادی،تحریف شخصیت نیروهای مبارز است، بدین جهت با تکیه بر سیره و تعالیم انبیاء می‌توان دریافت، تحریم اقتصادی و تحریف شخصیت نمی‌تواند عاملی برای کوتاه آمدن و دوستی با دشمنان دانست. بلکه نیروهای مبارز و انقلابی با برنامه ریزی و تدبیر اندیشی به خنثی کردن اقدامات دشمن بپردازند. بدین جهت انبیاء الهی در روبرو شدن با این نوع تعارضات فرامین الهی را بر منافع شخصی ترجیح میدادند. در پایان ضمن اشاره به مثال‌هایی از موضوعات روز مانند جریان نسل کشی در غزه و حفظ موقعیت اسرائییل، شهادت سیدحسن نصرالله و کشتن غیر نظامیان و استفاده از سلاحهای ممنوعه مانند ساخت بمب اتم به ارتباط سیره مبارزه انبیا با جبهه مقاومت در برابر ظلم عصر حاضر ذکر کرد.

 

 سپس خانم مرتضوی به عنوان ناقد، ضمن تشکر  از ارائه دهنده به بیان نقاط قوت و نقاط ضعف محتوای ارائه شده پرداخت از جمله نقاط قوت آن می‌توان به قوت قلم نویسنده در متن و مرتبط بودن موضوع با مسائل روز اشاره نمود.

از مهمترین نقد های واره عبارت است از : 1. در عنوان کرسی اشکالی وجود دارد و نیازمند اضافه نموده حرف «به» است. 2. اخلاق مبارزه و مقاومت در مفهوم شناسی ناقص است چه فرقی بین مبارزه و مقاومت وجود دارد اشاره نشده است.

3. مقاله در دو قسمت تعارض در منافع و تعارض در ارزشها مطرح شده است و از شاخه‌های اخلاقی است اما ذکر تحریم اقتصادی چه ارتباطی با موضوع دادرد آیا زیر مجموعه اخلاق مبارزه است یا زیر مجموعه مبارزه و مقاومت؟؟

3. همچنین همین نقد در جمع آوری غنایم نیز دیده میشود آیا مسئله اخلاق مبارزه است است یا مبارزه و مقاومت است؟

4. در قسمت منابع جنبه تفسیری بر جنبه اخلاقی برتری دارد با اینکه موضوع اخلاقی است و چهره اخلاقی منابع کمرنگ است.

5.  همجنین اشاره کردند به نقد ساختاری که در متن محتوای ارائه شده بود.

سپس خانم معین الدینی در دفاع از نوشته به ذکر پاسخ اجمالی به نقد های وارد شده پرداخت فرمود: در خصوص عنوان بنا به نظر اساتید به از عنوان حذف شده است . در بیان اشکال دوم بیان داشت در ابتدا بنا بود مبارزه و مقاومت در دو فصل جدا از هم بحث شود ولی به دلیلی که بسیاری از آیات مشترک بود به اجبار دو فصل با هم ادغام شد و «واو» که بین مبارزه و مقاومت قرار گرفته به دلیل هم معنا بودن این دو کلمه نمی‌تواند باشد و تنها به دلیل اشتراک ایات مبارزه و مقاومت با هم آورده شده است در خصوص اشکال چهارم بیان داشت یکی از رسالت های اخلاق کاربردی بررسی مسائل و تعارضات اخلاقی است پس اخلاق مبارزه می تواند زیر مجموعه ای برای اخلاق و اخلاق کاربردی باشد لذا کلمه اخلاق مبارزه در اینجا استفاده شده است

خانم معین الدینی اشکال وارد شده بر منابع را اشکالی شایسته خواند و بیان داشت: به دلیل زیاد شدن حجم مقاله به اجبار قسمت هایی از مقاله حذف گردید و بسیاری از حذفیات جزء موارد اخلاقی و منابع اخلاقی بود.

 

در انتها مدیر علمی کرسی خانم زنداقطاعی به جمع بندی نهایی پرداخت و فرمود:  انبیاء الهی به حکم فطرت پاک خدادادی مبارزه در احقاق حقوق انسانیت را حقى مشروع و فطرى، می دانستند، این مبارزه، اعمال قدرت برای اصلاح و یا نابودی قدرت حاکمه عصرخویش توام با اصول اخلاقی بود.مقابله با جریان ظلم و تزویر در عالم و شناخت حیله‌ها و ترفند‌های سیاسی و اجتماعی و نظامی دشمن از سیره انبیا به حساب می‌آید. حوادث اخیر لبنان و غزه با وجود روشن بودن جایگاه ظالم و مظلوم اما استفاده از تکنیک های رسانه‌ای تعارضات اخلاقی سعی در تضعیف جبهه مقاومت و بی اثر نمودن مواجهه آنها در مقابل دشمن در افکار عمومی دارد.