نشست پژوهشی با موضوع: " محدوده خواسته های مادی زن از شوهر از منظر اخلاقی و قانونی با الگو گیری از سیره حضرت زهرا سلام الله علیها" با حضور استاد سرکار خانم شهبازی برگزار شد.
خانم شهبازی در ابتدا بحث گفت: «از مهمترین شیوه های تعلیم و تربیت، روش الگوگیری است. اسلام برای تربیت و تعالی انسان ها بر این اصل مهم تاکید نموده؛ زیرا شخصیت الگو، به عنوان یک نقطه کانونی در محور رشد و هدایت های اخلاقی_تربیتی قرار میگیرد و در شکل گیری رفتار تربیت شونده آثار زیادی برجای میگذارد. به همین دلیل قرآن الگوهای صحیحی را تعیین نموده و بر پیروی از ایشان سفارش نموده است.»
از سوی دیگر نیاز به الگو از نیازهای طبیعی بشر است و انسان را وامیدارد تا با در نظر داشتن الگوی مورد نظر، تلاش هدفدار و آگاهانه برای رسیدن به ویژگیهای رفتاری و اخلاقی الگو در پیش گیرد. قرآن کریم رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله را الگوی شایسته و اسوه حسنه مومنان معرفی کرده است. در این الگو گیری فرقی بین زن و مرد نیست اما به دلیل خلق و خوی و مسئولیت های خاص زنانه لازم است زنان از جنس خود هم، الگوی داشته باشند تا از نظر پذیرش الگو و روشن شدن مصادیق و اسوهپذیری به راه رسم و سیره اخلاقی و خانوادگی، به او اقتدا کنند.
پیامبر اکرم صلیالله علیهوآله در سخنانش فاطمه سلام الله علیها را از وجود خود میداند و میفرماید: فاطمه سلاماللهعلیها پاره تن من است. وجود فاطمه سلاماللهعلیها از وجود رسول خداصلیاللهعلیهوآله جدا نیست و سیره او جلوهی دیگری از سیره پیامبر است. پس فاطمه سلام الله علیها ادامه راه و سیرهی رسول خدا صلیاللهعلیهوآله وسلم در همه زمینه ها است از جمله: بندگی خدا، تقوا و عبادت، حجاب و عفاف... .
اما آنچه در زندگی کوتاه حضرت برای اسوهپذیری خاص زنان از ایشان بیشتر متبلور شده است؛ سیرهی حضرت در عرصه خانواده و همسرداری و تربیت فرزندان است. امام باقر علیه السلام در عظمت و جلالت مادر بزرگوارش فاطمه سلام اللهعلیها میفرماید: «اطاعت فاطمه بر تمام بندگان الهی از جن و انس پرندگان و حیوانات، پیامبران و ملائکه واجب است».
بینش توحیدی و مرتبه ایمان افراد در تمام زندگی آنها متبلور میشود و هر کس به اندازه معرفت و بندگیاش در برابر خدا، رفتار خود را سامان می دهد در زندگی فاطمه سلام الله علیها خدامحوری بیش از هر چیز دیگر به چشم می خورد و در تمام جلوههای رفتاری و گفتارش حضور دارد. تا آنجا که در زندگی خانوادگی، تمام تقاضاها و گفتار و رفتارش را با رضایت خداوند میسنجد و همواره رضایت خدا را بر رضایت خود مقدم میدارد به عنوان مثال زمانی که حضرت علی علیه السلام از حضرت فاطمهسلام الله علیها سوال می کند که چرا از رنج گرسنگی و بی غذا ماندن خانه، وی را خبردار نکرده، فاطمه سلام الله علیها در پاسخ فرمود: «یاابا الحسن! من از خدای از خودم شرم میکنم که بر تو تکلیفی کنم که قادر به انجام آن نیستی». (بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۰۳)
در اسلام مسئولیت اقتصادی و هزینه های خانواده و زن به عهده مرد است و مرد موظف است از نظر اقتصادی، همسر و فرزندانش را تامین کند و این به دلیل نقش زنان در خانواده است تا بتوانند آسوده خاطر به پرورش کودکان و انجام وظایف همسرداری بپردازند. بنابراین درخواست لباس، زینت و لوازم منزل و امثال آن خواسته هایی است که معمولاً هر زنی به خود اجازه میدهد تا از همسرش طلب کند و از نظر شرعی هم نفقه و مخارج زن بر عهده مرد قرار داده شده است. طبق فتاوای فقها، زنی که از شوهر اطاعت میکند مخارج و نفقه او بر شوهر واجب است. اما زنی که الگویش، شخصیتی مانند حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است اگرچه به احکام شرعی واقف و آگاه است؛ اما در شرایطی که همسر خود را قادر به تهیه نیازهای مادی نمیبیند؛ به الگویش اقتدا می کند. حضرت زهرا سلام الله علیها نیز از رسول خدا صلی الله علیه و آله آموخته بود که «هر زنی با شوهر خود مدارا نکند و از او چیزی بخواهد که قدرت و توان آن را ندارد، هیچ کار نیکی از او قبول نخواهد شد و در حالی خدا را ملاقات خواهد کرد که خداوند بر او خشمناک است».
وارستگی و سادهزیستی از نقاط برجسته زندگی فاطمه سلام الله علیها بود. زهد و سادهزیستی خانم همیشه به معنای فقر و جبر روزگار نبود. حضرت خدیجه سلام الله علیها، مادر بزرگوارشان هم با اینکه زن ثروتمندی بود در راه خدا همه اموالشان را انفاق کرد و اواخر عمر خود را در کمال سختی در شعب ابی طالب گذراند.
زمانی که پیامبر صلیاللهعلیهوآله به دستور خداوند فدک را در اختیار فاطمه گذاشت؛ سادگی و سادهزیستی فاطمه تغییر نکرد. درحالیکه فدک سرزمین حاصلخیزی بود و تمام گندم مدینه را تامین میکرد و فاطمه تمام درآمد آن را در راه خدا به مستمندان می داد. روزی رسول خدا فاطمه را دید که پیراهن خشن و کم ارزشی پوشیده و با دست آسیاب می کرد و در همان حال فرزندش را شیر می داد پیامبر در حالی که اشک میریخت فرمود:« دخترم سختی های دنیا را تحمل کن تا به شیرینی و حلاوت های آخرت برسی»، فاطمه عرض کرد:« ای رسول، حمد و شکر و سپاس سزاوار خداست در برابر نعمت های بیکران او».
بنابراین کسی که الگویش فاطمه زهرا سلام الله علیها باشد، از سادگی شرمگین نمیشود و از مهریه کم احساس پشیمانی نمیکند و در تمام عمرش از کمبود ها شکایت نمی کند.