پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی سال ۱۴۰۴، واحد پژوهش و بسیج طلاب مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) اقدام به برپایی فروشگاه کتاب فاطمی نمود. این رویداد فرهنگی ـ پژوهشی با هدف گسترش فرهنگ مطالعه و پژوهش در میان طلاب و علاقه‌مندان به معارف اسلامی برگزار شد.

به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی سال ۱۴۰۴، واحد پژوهش و بسیج طلاب مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) اقدام به برپایی فروشگاه کتاب فاطمی نمود. این رویداد فرهنگی ـ پژوهشی با هدف گسترش فرهنگ مطالعه و پژوهش در میان طلاب و علاقه‌مندان به معارف اسلامی برگزار شد.

اهداف فروشگاه
- گرامیداشت فرهنگ مطالعه و پژوهش در ایام هفته کتاب
- تقویت روحیه علمی و معنوی طلاب و ایجاد انس بیشتر با کتاب
- فراهم‌سازی دسترسی آسان به منابع ارزشمند دینی، علمی و ادبی

محتوای فروشگاه
در این فروشگاه مجموعه‌ای متنوع از آثار فاخر عرضه شد، از جمله:
- کتاب‌های عرفانی و اخلاقی مانند سیر و سلوک برای علاقه‌مندان به مباحث معنوی.
- منابع حدیثی و اعتقادی همچون اصول کافی برای پژوهشگران علوم اسلامی.
- آثار روح‌افزا و تربیتی مانند تعالیم روح‌بخش برای تقویت معنویت و اخلاق.
- کتاب‌های کودک و نوجوان با موضوعات دینی، اخلاقی و داستانی برای انس بیشتر نسل جدید با فرهنگ مطالعه.

این تنوع کتاب‌ها نشان داد که فروشگاه نه تنها به نیازهای علمی و پژوهشی طلاب پاسخ می‌دهد، بلکه برای خانواده‌ها و کودکان نیز فضایی فرهنگی و آموزشی فراهم کرده است.

جمع‌بندی
فروشگاه کتاب فاطمی با استقبال گسترده طلاب و علاقه‌مندان همراه شد و فضایی علمی ـ معنوی را در مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) رقم زد. برگزارکنندگان تأکید کردند که کتاب باید به‌عنوان بهترین دوست و هم‌نشین، چراغ راه دل و اندیشه در مسیر زندگی قرار گیرد.

جایگاه تاریخی کتابخانه‌ها در تمدن اسلامی، تأکید کرد که امروز کتابخانه‌های دیجیتال به زیست‌بوم‌های نوین پژوهش تبدیل شده‌اند.

به مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی، روز ۲۵ آبان نشست پژوهشی با موضوع «نقش کتابخانه‌های دیجیتال و آینده پژوهش؛ بازاندیشی در مرجعیت علمی» در مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) بندرترکمن برگزار شد. این نشست به همت واحد پژوهش مدرسه و با حضور استاد سرکارخانم مریم لشکری و جمعی از اساتید، پژوهشگران و طلاب علاقه‌مند برگزار گردید.

محورهای سخنرانی
خانم لشکری در سخنان خود با اشاره به جایگاه تاریخی کتابخانه‌ها در تمدن اسلامی، تأکید کرد که امروز کتابخانه‌های دیجیتال به زیست‌بوم‌های نوین پژوهش تبدیل شده‌اند. ایشان ضمن معرفی ویژگی‌های این کتابخانه‌ها، به فرصت‌ها و چالش‌های عصر دیجیتال پرداختند:

- فرصت‌ها: دسترسی آزاد و سریع به منابع علمی، کاهش هزینه‌ها، همکاری‌های بین‌المللی، افزایش سرعت تولید علم.
- چالش‌ها: سطحی شدن مطالعه، مشکل اعتبارسنجی منابع، کپی‌کاری و افت تولید اندیشه، شکاف دیجیتال.

بازاندیشی در مرجعیت علمی
سخنران نشست تأکید کرد که مرجعیت علمی سنتی امروز در حال تغییر است و به پلتفرم‌های دیجیتال و موتورهای جستجو منتقل می‌شود. ایشان راهکارهایی چون آموزش سواد اطلاعاتی، تقویت نقش کتابدار، ایجاد سامانه‌های اعتبارسنجی منابع و تربیت استادان برای هدایت پژوهش در فضای دیجیتال را برای مدیریت این تحول ضروری دانستند.

جمع‌بندی
در پایان، خانم لشکری کتابخانه‌های دیجیتال را «زیست‌بوم تحول‌آفرین پژوهش» معرفی کردند و بر ضرورت استفاده درست از این فرصت‌ها برای تحقق عدالت علمی، تنوع اندیشه و همکاری جهانی تأکید نمودند.

این نشست با استقبال پژوهشگران و طلاب همراه شد و شرکت‌کنندگان بر اهمیت استمرار چنین برنامه‌هایی در ارتقای فرهنگ مطالعه و پژوهش در حوزه‌های علمیه تأکید کردند.

---

سیر مطالعاتی در جهت تقویت بنیه علمی طلاب بسیار تاثیر گزار است.

گزارش نشست معرفی کتاب – ۲۰ آبان

به مناسبت فرارسیدن هفته کتاب و کتابخوانی در تاریخ ۲۰ آبان1404، نشستی علمی و فرهنگی با محوریت معرفی دو اثر ارزشمند در حوزه معارف فاطمی برگزار شد. این برنامه با حضور خانم اشرف قانعی‌زارع، مدرس حوزه علمیه، شکل گرفت و ایشان با بیانی شیوا و تحلیلی دقیق، دو کتاب «میراث فاطمی بقیه‌الله» و «سبک زندگی فاطمی» را برای حاضران معرفی کردند. فضای نشست سرشار از معنویت و توجه به الگوهای فاطمی بود و مخاطبان با علاقه‌مندی مباحث را دنبال کردند.

در بخش نخست، کتاب «میراث فاطمی بقیه‌الله» مورد بررسی قرار گرفت. این اثر با بهره‌گیری از اندیشه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به تبیین جایگاه مهدویت در اندیشه اسلامی و نقش آن در استمرار انقلاب اسلامی می‌پردازد. خانم قانعی‌زارع توضیح دادند که نویسنده کتاب با نگاهی تحلیلی، مسئولیت اجتماعی منتظران در عصر غیبت را برجسته کرده و مهدویت را نه صرفاً یک باور فردی، بلکه یک نیروی محرک برای عدالت‌خواهی و مقابله با استکبار معرفی می‌کند. این کتاب با ارائه مباحثی امیدبخش، نسل جوان را به آینده‌ای روشن و مبتنی بر ظهور حضرت ولی‌عصر (عج) فرا می‌خواند.

در ادامه، کتاب «سبک زندگی فاطمی» نوشته سیدحسن اسحاقی معرفی شد. این کتاب با تمرکز بر سیره حضرت زهرا (س)، ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی زندگی ایشان را بازخوانی می‌کند. مدرس نشست تأکید کرد که این اثر می‌تواند الگویی کاربردی برای زنان و خانواده‌های امروز باشد؛ زیرا در آن به موضوعاتی همچون اخلاق، ایثار، عدالت‌خواهی، و نقش زن در تربیت نسل مؤمن پرداخته شده است. استفاده از روایات و سخنان حضرت زهرا (س) در این کتاب، آن را به منبعی ارزشمند برای آموزش و پژوهش در حوزه سبک زندگی اسلامی تبدیل کرده است.

نشست با پرسش و پاسخ حاضران همراه بود و فضایی علمی و معنوی ایجاد کرد. خانم قانعی‌زارع در جمع‌بندی سخنان خود، بر ضرورت بازگشت به الگوهای فاطمی در زندگی فردی و اجتماعی تأکید نمودند و این دو کتاب را چراغی برای هدایت جامعه امروز دانستند.

✨ جمع‌بندی
این نشست نه تنها فرصتی برای معرفی دو کتاب مهم بود، بلکه بستری برای تأمل در معارف اهل‌بیت (ع) و بازخوانی سبک زندگی فاطمی فراهم آورد. آثار معرفی‌شده، هر یک در جایگاه خود، می‌توانند راهکارهای عملی برای تربیت نسل مؤمن، مسئولیت‌پذیر و عدالت‌خواه ارائه دهند و مسیر حرکت جامعه را به سوی ارزش‌های اصیل اسلامی روشن‌تر سازند.

به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی ۱۴۰۴ و همزمانی آن با ایام معنوی فاطمیه، واحد پژوهش مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) با هدف ترویج فرهنگ مطالعه، تعمیق ارتباط طلاب با کتاب، و گرامیداشت سیره فاطمی، اقدام به اجرای فضاسازی گسترده و تزئینات فرهنگی ـ هنری در فضای کتابخانه و بخش‌های مختلف مدرسه نمود.

جلوه‌های بصری و هنری
در این فضاسازی، مفاهیم مطالعه، تفکر، و رشد فکری با زبان تصویر و نمادهای خلاقانه به نمایش درآمد:
- نصب بنرهای فرهنگی و معرفتی با مضامین کتاب‌خوانی، سیره حضرت زهرا(س)، و اهمیت علم‌آموزی در مسیر بندگی
- طراحی و اجرای تزئینات خلاقانه روی درها و پنجره‌ها با استفاده از تصاویر کتاب، مغز، گیاه، شیر مطالعه‌گر، و نمادهای رشد فکری
- استفاده از نوشته‌های الهام‌بخش به زبان فارسی، اردو و مفاهیم تربیتی، از جمله:
- «هر روز مغز خود را شارژ کنید»
- «درخت تو گر بار دانش بگیرد، به زیر آوری چرخ نیلوفری را»
- - «هفته کتاب مبارک»

این آثار هنری با استفاده از کاغذهای رنگی، برش‌های دستی و طراحی‌های نمادین، جلوه‌ای زیبا و آموزنده به فضای مدرسه بخشیدند و توجه طلاب و مراجعان را به خود جلب کردند.

اهداف فرهنگی ـ تربیتی
- ایجاد فضای انگیزشی و معنوی در ایام فاطمیه
- تقویت ارتباط عاطفی و فکری با کتاب و مطالعه
- ترویج فرهنگ پژوهش، تفکر و الگوگیری از سیره حضرت زهرا(س) در میدان‌داری علمی و فرهنگی

جمع‌بندی
فضاسازی فرهنگی مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) به همت واحد پژوهش، جلوه‌ای از تلفیق هنر، ایمان و اندیشه بود؛ فضایی که کتاب را نه فقط یک ابزار آموزشی، بلکه نماد رشد، بصیرت و جهاد فرهنگی معرفی کرد. این ابتکار هنری، با استقبال گرم طلاب و اساتید همراه شد و روح تازه‌ای به فضای مدرسه بخشید.

---

محتوای نشست
در ابتدای سخنان، خانم لشکری با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب، وعده‌ها و نصرت‌های الهی را به‌عنوان ستون‌های اصلی حرکت‌های ایمانی معرفی کردند. ایشان تأکید نمودند که تحقق این وعده‌ها نیازمند شناخت دقیق مراحل و شروط آن است.

مراحل چهارگانه تحقق وعده‌های الهی:
1. مبنای اعتقادی: ایمان به خداوند به‌عنوان زیربنای رهبری و حرکت‌های الهی.
2. شروط تحقق: از جمله صبر و تقوا که قرآن کریم در آیه «إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا» (آل‌عمران/۱۲۰) بر آن تأکید دارد.
3. کارکرد راهبردی: وعده‌های الهی منطق پاداش دارند و سنت‌های مشروط الهی مسیر تحقق آن‌ها را روشن می‌سازد.
4. مصادیق عینی: نمونه‌های تاریخی از رهبری و مقاومت مؤمنان در برابر چالش‌ها، که نشان می‌دهد نصرت الهی در میدان عمل تحقق می‌یابد.

ایشان سپس به قانون طلایی حرکت اشاره کردند و گفتند: «اگر شروط تحقق وعده‌های الهی را تبیین کنیم، نقشه راهی کامل برای زندگی فردی و اجتماعی ترسیم خواهد شد.» در همین راستا، آیه «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ» (محمد/۷) را محور بحث قرار دادند و هفت شرط نصرت الهی را برشمردند.

در ادامه، شرط هدایت با استناد به آیه «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ» (عنکبوت/۶۹) توضیح داده شد. ایشان جهاد را راهی برای هدایت الهی دانستند و تأکید کردند که ایمان و عمل صالح، زمینه‌ساز دریافت نصرت و هدایت الهی است.

میدان‌داری فاطمی و الگوگیری از حضرت زهرا(س)
خانم لشکری در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر نقش حضرت زهرا(س) در دفاع از ولایت، بیان داشتند:
- امروز میدان‌داری بر عهده ماست و باید در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، تبیینی و حتی نظامی جهاد کنیم.
- حضرت زهرا(س) در دفاع از جان ولی خدا پشت درب خانه ایستادند؛ اکنون وظیفه ماست که در میدان‌های مختلف، از جمله عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی، با جهاد و تبیین راه ایشان را ادامه دهیم.
- جهاد ترکیبی امروز شامل جهاد فرهنگی (تبیین و روشنگری)، جهاد اجتماعی (خدمت و همبستگی)، جهاد سیاسی (حضور آگاهانه و دفاع از ارزش‌ها) و در صورت نیاز جهاد نظامی است.
جمع‌بندی
این نشست با تأکید بر ایمان، صبر، تقوا و جهاد ترکیبی، نشان داد که نصرت الهی یک سنت مشروط است و تحقق آن نیازمند تلاش، ایستادگی و الگوگیری از حضرت زهرا(س) در میدان‌داری‌های امروز جامعه اسلامی است

به مناسبت ایام دهه فاطمیه، کانون پژوهشی مدرسه علمیه فاطمه‌الزهرا(س) بندرترکمن روز دوشنبه ۱۸ آبان‌ماه نشست علمی ـ تربیتی خود را در سالن جلسات مدرسه برگزار کرد. این نشست با حضور اعضای کانون پژوهشی و جمعی از طلاب فرهیخته همراه بود و خانم اشرف قانعی زارع، معاونت مالی مدرسه و مدرس حوزه، به ایراد سخنرانی پرداخت.

محتوای سخنرانی
خانم قانعی زارع در ابتدای سخنان خود با ذکر آیاتی از قرآن کریم و روایات اهل‌بیت(ع)، به تعریف «حیا» پرداخت و آن را صفتی مرکب از دو بُعد نفسانی و ایمانی دانست. ایشان با اشاره به آیات سوره احزاب و قصص، حیا را در گفتار، رفتار، نگاه و حتی خلوت انسان ضروری دانستند و تأکید کردند که «حیا کلید هر خیر است».

وی سپس جلوه‌های حیا در سیره حضرت زهرا(س) را تبیین کرد و با ذکر روایت مشهور «إن لم یکن یرانی فإنی أراه»، عمق معنای حیا در نگاه فاطمی را توضیح داد. ایشان افزودند: «حضرت زهرا(س) نماد حیا و کرامت الهی بودند؛ حیا در نگاه ایشان تنها به ظاهر محدود نمی‌شد، بلکه ریشه در تقرب به خدا و مسئولیت‌پذیری اجتماعی داشت.»

در ادامه، سخنران نشست به چالش‌های حیا در عصر فضای مجازی پرداخت و فرهنگ «نمایش، استوری و لایو» را از مهم‌ترین تهدیدها برای این فضیلت اخلاقی دانست. وی هشدار داد که انتشار بی‌ضابطه تصاویر و حضور بی‌قاعده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند مرزهای خصوصی و عمومی را کمرنگ کرده و قبح گناه را در جامعه کاهش دهد.

راهکارهای ارائه‌شده
خانم قانعی زارع برای مقابله با این چالش‌ها راهکارهایی کاربردی پیشنهاد داد، از جمله:
- بازخوانی سیره حضرت زهرا(س) در جلسات تربیتی و تبلیغی.
- آموزش سواد رسانه‌ای برای طلاب و خانواده‌ها با تمرکز بر مدیریت پوشش، محتوا و زمان انتشار.
- تولید محتواهای جایگزین با محوریت کرامت زن و مسئولیت اجتماعی.
- الگوسازی از زنان مؤمن و فعال که در فضای مجازی حضور حیاگونه دارند.
- تشکیل حلقه‌های نقد و بازبینی محتوا برای اصلاح آسیب‌ها و تقویت کرامت زن مسلمان.

جمع‌بندی
وی در پایان تأکید کرد: «حیا نه‌تنها مانعی برای فعالیت نیست، بلکه تنظیم‌کننده حضور مؤثر است. همان‌طور که در سیره حضرت زهرا(س) می‌بینیم، ایشان حضوری فعال، اجتماعی و تربیتی داشتند، اما با کرامت، با حیا و با وقار.»

این نشست با استقبال اعضای کانون پژوهشی همراه شد و شرکت‌کنندگان ضمن طرح پرسش‌ها و دیدگاه‌های خود، بر ضرورت استمرار چنین برنامه‌هایی برای ارتقای سطح علمی و معنوی حوزه‌های علمیه تأکید کردند.

«باسمه تعالی »
گزارش خبری کارگاه تحلیل و پژوهش در تفاسیر قرآنی

تاریخ برگزاری: ۲۸ مهر ۱۴۰۴
محل برگزاری: کتابخانه مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (سلام‌الله‌علیها)
در راستای تقویت مهارت‌های پژوهشی و قرآنی طلاب، کارگاه تخصصی «تحلیل و پژوهش در تفاسیر قرآنی» ویژه طلاب پایه پنجم، در تاریخ ۲۸ مهرماه ۱۴۰۴ با تدریس سرکار خانم لشکری (استاد گرامی مدرسه) در کتابخانه مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (س) برگزار گردید.
این کارگاه علمی با رویکردی کاملاً کاربردی و پژوهش‌محور طراحی شده بود و با هدف آموزش روش جست‌وجوی موضوعی در منابع تفسیری و توانمندسازی طلاب در تحلیل آیات قرآن از منظر موضوعی اجرا شد.
استاد محترم در آغاز جلسه، مبانی اولیه تفسیر موضوعی و تفاوت آن با تفسیر ترتیبی را به زبان ساده و قابل فهم برای طلاب بیان کردند. سپس به صورت گام‌به‌گام، روش جست‌وجوی موضوعی در تفاسیر معتبر قرآنی را آموزش دادند و ابزارهای کتابخانه‌ای و روشی برای استخراج مفاهیم مرتبط از آیات قرآن را معرفی نمودند.
در بخش عملی کارگاه، هر یک از طلاب، با هدایت استاد، یک موضوع مشخص (مانند عدالت، اخلاص، حجاب، امانت‌داری، و...) را انتخاب کرده و با مراجعه به تفاسیر موضوعی موجود در کتابخانه، به یافتن آیات مرتبط و تحلیل مطالب تفسیری پیرامون آن موضوع پرداختند.
این تجربه پژوهشی، فرصتی عملی و مؤثر برای طلاب پایه پنجم بود تا با فرآیند واقعی یک تحقیق قرآنی آشنا شوند و شیوه‌های کار با منابع تفسیری را به‌صورت مستقیم تمرین کنند.
فضای کتابخانه به عنوان محیط کارگاهی، بستر مناسبی برای مطالعه و جست‌وجوی دسته‌جمعی فراهم کرد و باعث ایجاد تعامل علمی میان طلاب و ارتقاء روحیه پژوهشی در آنان گردید.

در پایان جلسه، طلاب گزارشی از یافته‌های خود ارائه کردند و استاد نیز ضمن نقد علمی، نکات تکمیلی در خصوص تحلیل محتوایی متون تفسیری را مطرح نمودند.
جمع‌بندی:
این کارگاه گامی مؤثر در جهت پیوند آموزش‌های نظری با مهارت‌های عملی در عرصه پژوهش قرآنی بود. برگزاری چنین کارگاه‌هایی می‌تواند زمینه‌ساز تربیت نسل جدیدی از مفسران، پژوهش‌گران و طلاب فعال در عرصه‌های علمی و قرآنی گردد.

برگزارکننده: معاونت پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (سلام‌الله‌علیها)
مدرس: سرکار خانم لشکری
مخاطبان: طلاب پایه پنجم