پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

امروزه در جوامع اسلامي فرقه هاي مختلفي تشكيل شده است كه يكديگر را به شرك و كفر متهم مي‌سازند. از جمله اين فرق، فرقه وهابيت است كه شيعيان را مشرك مي پندارند. صرف نظر از تمامي اين اتهامات، بايد بررسي علمي و جامعي در اين مسئله صورت بگيرد تا از اين رهگذر، شناختي صحيح و درست از مفهوم توحيد عبادي صور گيرد. لذا به منظور شناخت مفهوم توحيد عبادي و پاسخ به اين سوال ها، بررسي تطبيقي ميان دو مكتب شيعه و وهابيت صورت گرفت ولي از آنجايي كه اين دو مكتب بسيار گسترده و وسيع است به طور مشخص به بررسي نظر دو تن از نمايندگان شاخص اين مكاتب پرداخته‌ شده است. نماينده مكتب شيعه، آيه الله جوادي آملي و نماينده مكتب وهابيت، ابن تيميه برگزيده شد. آيه الله جوادي، عبادت را نوعي خضوع و خشوع قلبي كه ناشي از نياز خاضع و خاشع است، مي داند، ابن تيميه نيز عباد را خضوع و خشوع و فرمانبرداري محض ، همراه با نهايت حب به قصد طاعت معبود دانسته است.البته به نظر مي‌رسد كه تعريف ابن تيميه جامع و مانع نباشند؛ زيرا آنچه كه مدخليت و موضوعيت در عبادت دارد، قصد الوهيت براي معبود است. بر اساس اين معيار تعظيم قبور مقدس، در خواست و طلب از اولياي الهي، شفاعت از آنها، عبادت تلقي نمي‌شود و انجام آن ها منجر به شرك نمي‌شوند. هدف از اين تحقيق، تبيين نظر آيه الله علامه جوادي آملي و ابن تيميه در بحث توحيد عبادي است.