پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

با نگاه به زواياي مختلف قرآن كريم، ابعاد مختلفي از ظرافت‌ها و ويژگي‌هاي بلاغي آن به چشم مي‌خورد كه هر انسان پاك‌ضميري را به خضوع در برابرش وامي‌دارد. تناسب و هماهنگي ميان كلمات و جملات پاياني آيات كه از آن با عنوان «فاصله» ياد مي‌شود، با متن همان آيه و آيات قبل و بعد و حتي گاهي تمام سوره، در لفظ و معنا، زيبايي كلام خداوند متعال است كه موجبات جمال و زيبايي سوره‌ها، نظم و انسجام بيشتر آن‌ها را به همراه دارد. اين پديده قرآني علاوه بر دارا بودن نغمهاي گوشنواز با ضربآهنگ كل آيه نيز هماهنگ است و نواي دلنشين و جان افزا را براي فرود در پايان آيه ايجاد مي‌نمايد. . با توجه به اين امور، ضروري مي‌نمايد كه فواصل سُوَر قرآن كريم از جنبههاي ذكر شده به خصوص تناسب معنايي فاصله با آيه خود و صنايع بلاغي موجود در آن نگريست. هدف از انجام اين پژوهش، شناخت جنبه‌اي از زيبايي‌هاي قرآن كريم است كه در معنا و تفسير آيات نيز تأثير دارد و به نظر مي‌رسد كمتر به آن توجه گرديده است. از همين رو در اين پايان نامه سعي شده است بلاغت و زيبايي فواصل آيات سوره هود از جهت صنايع ادبي و بلاغي به كار رفته در دانشهاي بديع، معاني و بيان، با شيوة گردآوري كتابخانه‌اي و به لحاظ تجزيه و پردازش اطلاعات، توصيفي-تحليلي مورد بررسي قرار دهد. به عنوان مثال در فاصله 26 آيه صنعت بلاغي تقديم و تأخير، در 5 آيه حصر و در 5 آيه استفهام به كار رفته است، همچنين 79 شكل از انواع تأكيد با اسلوب‌هاي مختلف در فواصل آيات اين سوره مشاهده مي‌شود كه بر زيبايي كلام الهي افزوده است. از جهت تناسب فاصله با محتواي آيات، رابطه و تناسب معنايي فواصل آيات سوره و همچنين ارتباط فواصل برخي از آيات سوره كه با هم شباهت داشتند يا از نظر معنايي به يكديگر نزديك بودند، كاويده شد. دامنة پژوهش، تمامي آيات سوره هود با نگاهي به تفاسير شيعه و سني به ويژه دو تفسير الميزان و تسنيم و همچنين كتب علوم قرآني و برخي كتب ادبيات عربي مي‌باشد.