پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پس از رحلت پيامبرگرامي اسلام(ص) جامعه اسلامي دچار آشفتگي شد. معتقدان به جانشيني و اعلام امام از جانب پيامبر(ص)، آن را منحصر در امام علي (ع) مي ديدند و آنها هسته اوليه شيعه را تشكيل دادند. گرچه تشيع در دوران خلافت امام علي عليه السلام پايه گزاري و در قرن اول هجري به يك تشكيلات مهم ديني و سياسي تبديل شد، اما موضوعي كه در ابتداي اين شكل گيري، موجب وحدت انديشه ها و فرقه هاي فكري پراكنده شيعه مي شد، انحصار امامت در خاندان اهل بيت نبوت و ارادت به آنها بود كه با شهادت امام حسين (ع) و يارانش در واقعه كربلا و شكل گيري نهضت خونخواهي آن شهيدان و هم چنين پيدايش علم كلام، اين محور اتحاد به تبع پراكندگي هايي كه در جامعه اسلامي در قرن اول و دوم ايجاد شده بود دچار گسست گشته و در نهايت به ظهور فرقه هاي گوناگون منجر شد، در اين پايان نامه سعي شده ضمن معرفي فرقه هاي مختلف در مكتب تشيع به بررسي زمينه هاي كلامي، اجتماعي و سياسي با روش توصيفي – تحليلي و تجزيه و تحليل اطلاعات از طريق كتابخانه اي – اسنادي پرداخته شود و در پي يافتن پاسخ اين سؤال است كه زمينه هاي كلامي و اجتماعي پيدايش فرقه ها كدام اند؟ كه در ادامه با توجه به نتايج اين نوشتار به طور خلاصه مي توان گفت: از جمله فرقه هاي منشعب شده در مكتب تشيع اسماعيليه، خوارج، زيديه، شيخيه، بابيت و بهائيت، صوفيه هستند كه زمينه هاي كلامي پيدايش فرقه ها در مكتب تشيع عبارت اند از اختلاف در رهبري، اختلاف استعدادي، خواسته نفساني، آيات متشابه قرآن، مباحث مشكل اعتقادي و ديگر زمينه هاي اجتماعي- سياسي پيدايش اين فرقه ها تقابل و تعامل دولت، شرايط عمومي جامعه، تجلي سياسي و قومي و ...مي باشند. كلمات كليدي: شيعه، فرقه، مكتب، اجتماعي، سياسي