پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نقش روايات ترسيم فضاي نزول در فهم قرآن، يكي از موضوعات مهم در مطالعات قرآني معاصر است. اين روايات با ارائه اطلاعاتي درباره شرايط اجتماعي، فرهنگي و تاريخي نزول آيات، به مفسران كمك مي‌كنند تا به لايه‌هاي عميق‌تر معاني قرآن دست يابند. هدف اصلي اين تحقيق، تعيين كاربري‌هاي اين روايات و تبيين اثرگذاري آن‌ها در حوزه‌هاي مفهومي و مصداقي است. با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و ابزارهاي كتابخانه‌اي، يافته‌ها نشان مي‌دهد كه اين روايات به توسعه مفاهيم و تعيين دقيق مصاديق كمك مي‌كنند.از جمله مفاهيمي كه در اين پژوهش به توسعه‌ي مفهومي آن اشاره شده است مفهوم مودت است كه با كمك روايات تبيين كننده‌ي شرايط نزول آيه مودت روشن شد كه محبت اهل بيت نه تنها يك وظيفه شرعي، بلكه عاملي براي كمال فردي و رسيدن به توحيد است. همچنين،از آن جا كه روايات ترسيم فضاي نزول در تعيين مصاديق مهمي هم چون "مصداق ولي" به عنوان يكي از مباحث چالش‌برانگيز و اختلاف‌برانگيز در ميان مذاهب اسلامي، به‌ويژه شيعه وعامه و يكي از اصول اعتقادي مهم در اسلام ، نقش تعيين‌كننده‌اي ايفا مي‌كنند و با ارائه اطلاعات دقيق درباره شرايط اجتماعي، فرهنگي و تاريخي نزول آيات، به مفسران كمك مي‌كنند تا به تفسير صحيح‌تر چنين مفاهيمي دست يابند،لذا در اين پژوهش به نمونه هايي از تعيين مصاديق به كمك اين دسته از روايات پرداخته شد.