پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مساله ي « عقل» و « علوم عقلي» در كسب معرفت ديني و تعميق معارف ديني بسيار پر كاربرد و حائز اهميت هستند. موضوع بسيار مهمي است كه ذهن متفكران، فيلسوفان و انديشمندان را به خود جلب كرده است. هركدام از انديشمندان با ادله خاص خود، به تبيين اين مساله پرداخته كه منجر به مخالفت يا موافقت با پذيرش يا عدم پذيرش اين مساله داشته است. اخباريان در شيعه و در رأس آنها ملامحمد امين استرآبادي، به عنوان بارزترين رهبر مكتب اخباري‌گري از جمله كساني هستند كه به مخالفت با اين مساله پرداخته اند. و معتقد هستند كه تنها منبع كشف حقايق رجوع به روايات اهل بيت عليهم السلام است. در واقع به استناد همين ادله نقلي، دلايل خود را درجهت مخالفت با عقل و علوم عقلي بيان مي كنند. استرآبادي بر پايه رد حجيت ذاتي عقل و عدم كاشفيت آن نسبت به احكام شريعت، اعتبار علوم عقلي را مورد خدشه قرار داده و عقل و علوم عقلي را به عنوان منبعي براي كشف معارف ديني قبول ندارد. تفكرات اخباريان و استرآبادي از طرف مخالفان آنها مورد نقد قرار گرفت. بعد از بررسي ديدگاه و ادله استرآبادي در زمينه عقل (به عنوان مبناي علوم عقلي) و همينطور علوم عقلي، نقد قرآني و روايي و عقلاني آنها مطرح تا نادرستي انديشه آنها از اين سه جهت انجام شود.