پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده دیدگاه ارائه‌کننده
امروزه فضای مجازی یکی از لوازم و ضروریات زندگی بشر است؛ انسان ها از طریق این فنّاوری امرارمعاش می کنند و در شبانه‌روز چند ساعت از وقت خود را به استفاده از این فضا اختصاص می دهند که این کار همه اعضای خانواده را درگیر -کرده و آسیب هایی را نیز به دنبال دارد؛ شایع ترین این آسیب هـا عبارتنداز:
1.    افسردگی فیس‌بوکی؛
2.    اعتیاد به فضای مجازی؛
3.    بی¬توجهی به معروفات؛
4.    تأثیرات منفی بر روابط زن و شوهر ازجمله کمرنگ شدن روابط عاطفی، خیانت ها و مزاحمت های اینترنتی، انتشار مطالب مبتذل و مستهجن در فضای مجازی که به صورت رایگان، مشروع جلوه دادن روابط نامشروع و ارتباط با نامحرم؛
5.    بی تفاوت شدن نسبت به ارزش های خانواده، صله‌رحم مجازی به‌جای صله‌رحم حقیقی، منحرف شدن از اهداف زندگی، پنهان‌کاری زن و شوهر از همدیگر به‌وسیله گوشی های همراه، کاهش روابط خانوادگی و دیدوبازدید اقوام و رعایت نشدن حریم اخلاق در شبکه های اجتماعی؛ هم چنین در زمینه تربیتی و فرهنگی کمرنگ شدن حیا و عفت در فضای مجازی مهم ترین آسیب است؛ در زمینه امنیتی نیز سرقت هویت کاربران از طریق نصب نرم-افزارهای مختلف در وسایل الکترونیکی که بستری برای جرم است، از آسیب های فضای مجازی است.
چکیده دیدگاه منتقد
برخی از آسیب های فضای مجازی قابل‌قبول است؛ اما نمی توان تنها به دلیل وجود این آسیب ها فنّاوری مدرن را کنار گذاشت؛ بنابراین با برنامه ای دقیق باید این آسیب ها را کنترل کرد؛ زیرا چاره ای جز این برای استفاده از این فنّاوری وجود ندارد.
نتایج دیدگاه موافق
فضای مجازی در هر تعبیری و با هر تعریفی، قلمرویی وسیع، بدیع و بکر است که برای کاربران خود امکانات، آزادی ها و فرصت های نوینی را به همراه دارد؛ پیشرفت فنّاوری رایانه و توسعه کاربرد آن، سبب وابستگی تنگاتنگ زندگی مدرن امروزی به این فناوری در زمینه های مختلف شده است؛ به طوری که امروزه بدون وجود رایانه، حیات جامعه جهانی مختل خواهد شد.
نتایج دیدگاه مخالف
اینترنت از ابتدای به وجود آمدن تا امروز، على رغم همه محاسن و مزایاى آن، دغدغه ها و نگرانى هایى را برای خانواده ها ایجاد نموده است؛ این فنّاوری باعث شده است كه یك فضای محرمانه و خصوصی در داخل خانواده ایجاد شود که اعضای خانواده بدون دغدغه و بدون احساس وجود ناظر بیرونی به پایگاه‌های مختلف دسترسی یافته و گاهی نیز به دلیل كنجكاوی های خود از فضاهای ناسالم موجود در اینترنت متأثر شوند؛ یکی از بزرگ ترین مسائل اجتماعی که جوامع امروزی به آن مبتلا هستند، ضعف بنیان خانواده است؛ شبکه های اجتماعی، حریم خصوصی خانواده نیستند و همه کاربران این شبکه ها قابل‌اعتماد نیستند؛ اما استفاده افراطی از شبکه‌ها و اعتماد به  کاربران فضای مجازی باعث ایجاد تنش و سست  شدن اساس خانواده شده است.
جمع بندی داور
با توجه به نیاز انسان امروزی به استفاده از فضای مجازی نمی توان این فنّاوری را از زندگی بشر حذف کرد؛ اما خانواده ها باید بتوانند با مدیریت صحیح، برای استفاده از فضای مجازی به¬ویژه در زندگی های مشترک آماده شوند و تلاش کنند روابط پیرامون خود را در حد متعارف و قابل قبولی تنظیم نمایند؛ نسل امروزی نسلی هوشمند است؛ بنابراین باید سواد رسانه ای در خانواده ها تقویت شود و با در اختیار قرار دادن اطلاعات مفید استفاده صحیح از فضای مجازی به فرزندان آموزش داده شود تا هویت خود را در اختیار دیگران قرار ندهند.
کلیدواژه ها: فضای مجازی، فنّاوری، خانواده، زوجین، سواد رسانه ای