پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

انقلابي بودن حوزه‌ها آري يا خیر؟[1]

 چکیده دیدگاه ارائه‌کننده

حوزه­های علمیه جایگاه ارزشمند و درعین‌حال خطیری در انقلاب دارند؛ این حوزه­ها کارخانه عظیم انسان‌سازی هستند که پیوسته باید انسان­های متدین انقلابی و محتوای انقلابی تولید کنند و در عرصه مسائل اجتماعی با تکیه‌بر ایمان و توکل به خداوند پیشرفت کنند؛ شرایط کنونی اقتضا می­کند که در همه عرصه­ها انقلابی عمل کنیم؛ مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) فرمودند: «ما از مرحله دفاع خارج‌شده‌ایم و بايد شيوه­ تهاجم را در پيش بگيريم؛ چراکه دشمن در صورت مشاهده­ ضعف از طرف ما، تسلط پيدا خواهد كرد و لازم است ما پيش­قدم باشيم»؛ ما برای تحقق منویات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) باید برنامه­ریزی کرده و انقلابی عمل کنیم. برای تقویت روحیه انقلابی در حوزه­ها باید نکات زیر را مدنظر قرارداد:

    تقویت عنصر شجاعت؛
    مطابقت کردار با گفتار؛
    ابتکار و نوآوری؛
    بی­تفاوت نبودن نسبت به مشکلات جامعه و به­کارگیری همه توان برای حل این مشکلات؛
    امیدوار بودن به آینده؛
    داشتن غیرت دینی.

 جامعه شيعه نبايد با جامعه كفر آميخته شود؛ بلكه بايد مرزها حفظ شود؛ علماي اسلام بايد تلاش كنند تا جامعه شيعه به­عنوان جبهه­اي كه داراي فرهنگ و مكتب كلامي، فقهي، اخلاقي و عرفاني است، استقلال خود را حفظ کند و فرهنگ اصيل ما استحاله نشود؛ لازمه تمامي اين اهداف نیز حركت انقلابي است.

چکیده دیدگاه منتقد

حوزه­هاي علميه به­اندازه­ای كه ارائه­کننده بحث بیان کردن، انقلابي نيستند؛ دليل این ادعا نفوذ قابل‌توجه اشرافی گری است؛ امروزه برخی بر این باورند که انقلابی گری مخصوص زمان انقلاب بود؛ در سال­های اخیر با توجه به تغيير بسياري از الگوها، ارزش­هاي زيادي دستخوش تحریف‌شده‌اند؛ با توجه به اين آسيب­ها، ايمان­ها سست و به دنبال آن ديگر جايي براي عمل صالح باقی نمانده است؛ ازآنجاکه رمز انقلابي بودن و حركت انقلابي، ايمان و عمل صالح است، با تضعيف و سست شدن آن­ها، انقلابي نيز مطرح نخواهد بود؛ پس می­توان نتیجه گرفت که حوزه­هاي امروزي انقلابي نيستند.

 

نتایج دیدگاه موافق

همه حوزه­هاي علمیه، روحيه انقلابي دارند و انقلابی گری منحصر در جريان تحقق انقلاب اسلامي نيست؛ بنابراین کسانی که در چارچوب انقلاب حركت مي­كنند، مصداق انقلابي هستند؛ بنابراین روحيه­ انقلابی گری فقط باید در حوزه‌ها تقويت شود.

نتایج دیدگاه مخالف

هدف مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) از طرح مباحث انقلابي این است كه بخشي از حوزه­هاي علمیه، انقلابي نيستند؛ چراکه اگر همه حوزه­ها انقلابي بودند، ایشان چنين مطالبه­اي نمي­كردند؛ امروزه بعضي از روحانيون به‌شدت سیاسی شده­اند؛ البته سياستي كه منهاي تقواست؛ گروهی دیگر از روحانیون نیز کاملاً سیاست را رها کرده­اند؛ هر دو روش، انقلابی بودن حوزه­های علمیه را با چالش و بحران روبرو کرده­ است.

جمع­بندی داور

حوزه­هاي علمیه بايد مجاهدت علمي، تعهد به دين و روحيه­ انقلابی گری را تقویت کنند، وظيفه تبليغي خود را انجام دهند، در فضای مجازی حضور مؤثر و فعالیت فرهنگی داشته باشند و كار جهادي انجام دهند.

اگر انقلاب اسلامي مي­خواهد تمدن اسلامی ایجاد کند و فرهنگ مادی غرب را در تمدن اسلامی استحاله کند، بايد رابطه­ بين اسلام، تمدن، جامعه و دولت اسلامي تبیین شود كه اين وظیفه مهم نیز بر عهده سبب حوزه­هاي علميه انقلابي است.

کلیدواژه­ها: انقلاب، حوزه علمیه، روحیه انقلابی، تمدن اسلامی، اشرافی گری.

 
[1]. استان: آذربایجان غربی؛ مدرسه علمیه: فاطمیه (سلام‌الله علیها)

­ارائه­کننده: سرهنگ جوادپور؛ ­منتقد: حجت‌الاسلام حسين منيري؛ داور: حجت‌الاسلام محمد حيدريزاد.