پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

فواصل آيات پديده‌اي قرآني است كه برخي آن را وجهي از وجوه اعجاز برشمرده‌اند. آن تجلي بلاغت قرآن است و هماهنگي و همبستگي آيات و جمال و زيبايي سوره‌ها و نظم وانسجام آن‌ها را موجب مي‌شود با اين حال كمتر به آن پرداخته شده است. فاصله در پايان آيه هم از جهت ظاهري و لفظي و هم از جهت معنايي و دلالي داراي اهميت بوده و از مؤلفه و مشخصه‌هايي خاص برخوردار است. به جهت امتياز پايان آيات از قافيه و سجع آن را فاصله ناميده‌اند و براي شناخت آن دو راه توقيفي و قياسي را مشخص كرده‌اند. فاصله قرآن از چنان اهميتي برخوردار است كه بسياري از تغييرات را در پايان آيه‌ها به خاطر آن مشاهده مي‌كنيم. براي فاصله از جهت حرف پاياني و وزن كلمات مي‌توان انواع و اقسام گوناگوني برشمرد. فواصل داراي روابط بسياري مانند رابطه فاصله با محتواي آيه است كه از جهت بلاغي به تصدير، توشيح، ايغال و تمكين و يا لفظي و معنوي تقسيم مي‌شود. اين پايان‌نامه به بررسي مباحث مربوط به فاصله در تفسير نمونه پرداخته است. كاوش در اين تفسير ما را با حدود و چگونگي برخورد مفسران نمونه با فواصل آشنا كرده و كاركردهاي فواصل در زمينه تفسير و تبيين آيات را روشن مي‌گرداند. همچنين روابط مختلف فواصل از جمله رابطه و پيوند معنايي آن‌ها با محتواي آيه مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و گونه‌هاي اين پيوند در سه دسته‌ي موضوعي، انساني و تناسب اسماء الهي با مضمون آيه بازخواني شده است.