پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مسئله اثبات وجود واجب‌الوجود همواره از مباحث بنيادين الهيات بوده و در طول تاريخ انديشمندان راه‌هاي متنوعي براي آن ارائه كرده‌اند؛ از جمله راه‌هاي بديهي و نظري. در ميان اين براهين، برهان صديقين جايگاه ويژه‌اي دارد؛ زيرا از ذات واجب براي اثبات ذات واجب بهره مي‌گيرد و نيازي به استناد به غير ندارد. اين پژوهش با هدف ارزيابي و انطباق برهان صديقين، به‌ويژه تفسير ملاصدرا بر مبناي وحدت تشكيكي وجود، با آيات قرآن كريم انجام شده است. روش تحقيق، تحليلي ـ اسنادي است و داده‌ها با بررسي متون فلسفي و تفسيري گردآوري و تحليل شده‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه آيات متعددي، از جمله آيه نور (سوره نور)، آيات سوره حديد و آيه ۵۳ سوره فصلت، با مباني برهان صديقين همخواني دارند. اين آيات با تبيين جايگاه عقل به عنوان «نور» و با معرفي ذات الهي به عنوان وجود مطلق و بي‌نياز از غير، بر رويكرد صديقين صحه مي‌گذارند. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه قرآن كريم، ضمن پذيرش مسير عقلاني براي شناخت واجب، در مواردي به شيوه‌اي نزديك به برهان صديقين دلالت دارد و مي‌تواند پشتوانه‌اي الهياتي و وحياني براي اين برهان فلسفي فراهم آورد.روش تحقيق، تحليلي ـ اسنادي است و داده‌ها با بررسي متون فلسفي و تفسيري گردآوري و تحليل شده‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه آيات متعددي، از جمله آيه نور (سوره نور)، آيات سوره حديد و آيه ۵۳ سوره فصلت، با مباني برهان صديقين همخواني دارند. اين آيات با تبيين جايگاه عقل به عنوان «نور» و با معرفي ذات الهي به عنوان وجود مطلق و بي‌نياز از غير، بر رويكرد صديقين صحه مي‌گذارند. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه قرآن كريم، ضمن پذيرش مسير عقلاني براي شناخت واجب، در مواردي به شيوه‌اي نزديك به برهان صديقين دلالت دارد و مي‌تواند پشتوانه‌اي الهياتي و وحياني براي اين برهان فلسفي فراهم آورد.