پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده تنبيه به عنوان وظيفه والدين و مربيان در تربيت كودكان است و در مقابل، تعزير به معناي عقوبتي است كه شارع مقدس براي آن اندازه مشخصي تعيين نكرده و اختيار تعيين مقدار آن را به حاكم سپرده است. پژوهش حاضر با بررسي دقيق مشروعيت يا ممنوعيت و حدود تنبيه و تعزير كودك در فقه، با روش تحليلي-توصيفي به اين سوال پاسخ داد كه حدود تنبيه و تعزير كودك از طرف اوليا و حاكميت اسلامي در فقه چگونه است؟. نتايج به دست آمده نشان داد كه دامنه اي كه حكم تعزير آن را در بر مي گيرد كارهاي مكروه و ترك مستحب‌ها را شامل نمي‌شود. بلكه، تعزير كودك فقط براي انجام تمامي محرمات و انواع جرائم جايز است. (جرائم شامل: گناهان منصوص، غير منصوص، كبيره و صغيره، همچنين مخالفت با احكام اولي و ثانوي و حتي احكام حكومتي است.) در مقابل، تنبيه كودكان به‌طور مطلق ممنوع نبود و شارع مقدس با در نظر گرفتن مقتضيات و شرايط خاص، اين ممنوعيت را رفع كرده بود. تأديب كودك به دليل ترك اصول اخلاقي و عرفي مجاز بود ، اما در خصوص آموزش يا ترك واجبات، تنها در حوزه نماز و روزه جواز تنبيه استناد پذيرفت و در ساير موارد، چنين مجوزي وجود نداشت؛ واژگان كليدي: كودك، تنبيه، تعزير، ولي، حاكم اسلامي.