پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از نيازهاي فطري بشر، كه رابطه‌ي تنگاتنگي با تمام ابعاد زندگي او دارد، امنيت است. انسان امروزي، هر روز به گونه‌اي از چهارچوب‌هاي الهي فاصله مي‌گيرد و ارزش‌ها به ضد ارزش تبديل مي‌گردد، ماحصل اين كارها آسيب‌هاي فراوان در ابعاد انساني از جمله:روحي و رواني، جاني، جنسي و نسبي بشر است، با توجه به اينكه فقه اماميه مسير زندگي واقعي انسان را كه براساس مصالح و منافع واقعي و با اقتضاي آفرينش انسان ترسيم مي‌كند، باتشريع احكام و قواعد ايجابي و سلبي به منظور حفظ جان، نسل و نسب پرداخته و امنيت شخصي را مورد توجه قرار داده و مانع از بروز تهديدات در ابعاد فردي، خانوادگي، اجتماعي شده است. از اين رو، نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به اين سؤال است كه «امنيت انساني در بعد شخصي از منظر فقه اماميه چيست و ساز و كارهاي تأمين و تضمين امنيت جاني، جنسي و نسبي كدام است؟» پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي برخي از مباني قرآني و روايي امنيت انساني در بعد شخصي را در دو حيطه جسمي و جنسي از منظر فقه اماميه مورد بحث و بررسي و تحليل قرار داده است. نتايج تحقيق نشان داد: از جمله عوامل ايجابي در بعد فردي امنيت انساني:(وجوب دفاع در مقابل تعرض عدواني، واجب بودن پرداخت مال براي حفظ جان، وجوب اشتغال براي حفظ جان) و عوامل سلبي حفظ جان:(حرمت خود‌كشي و قتل، حرمت اتانازي، حرمت افتادن در وادي نابودي) است. و احكامي كه به صورت ايجابي يا سلبي، شخص را وادار به ايجاد امنيت جاني ديگران مي‌كنند مانند: (وجوب غذا دادن به ديگري، وجوب امنيت جاني مجرم در هنگام اجراي حد و تبعيد، وجوب اهداي عضو در صورت ضرورت و نبود خطر جاني براي اهدا كننده) مي‌باشد و عوامل سلبي حفظ جان ديگري: (ممنوعيت شكنجه و رفتارهاي غير‌انساني، ممنوعيت بردگي) است و در امنيت جنسي و نسبي در فقه اماميه عوامل ايجابي به جهت حفظ بعدجنسي افراد: (نكاح، وجوب دفاع از آبرو) مي‌باشد و عوامل سلبي براي حفظ امنيت جنسي: (تحريم طلاق، تحريم زنا، تحريم هم‌جنس‌گرايي، تحريم قوادي) را مي‌توان ذكر كرد. كليدواژه: امنيت انساني،امنيت شخصي، فقه اماميه