پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

موضوع اين پژوهش " گونه‌شناسي و آموزه‌هاي هدايتي روايات تفسيري، ذيل آيات 16 الي 45 سوره انفال" است. هدف از آن شناخت و دسته‌بندي نظام‌مند انواع گونه‌هاي روايات تفسيري ذيل آيات مورد بحث، به‌منظور پي بردن به مراد حقيقي آيات و همچنين فهم پيام‌هاي مورد تأكيد در روايات تفسيري اين سوره مي‌باشد. روش پژوهش در اين تحقيق كتابخانه‌اي و به شيوه‌ي توصيفي- تحليلي است. كليه مطالب در سه فصل تنظيم شده است. فصل اول كليات است. در فصل دوم كه به بحث گونه‌شناسي پرداخته شده ‌است،112 روايت و قول مورد بررسي قرار گرفته كه هشت مورد آن مربوط به سوره شناخت است، با عنايت به اينكه برخي روايات مشتمل بر چند گونه است و در بعضي موارد چند فراز از يك روايت مورد بررسي قرار گرفته است، 139 روايت و فراز و 29 قول، ناظر به ظاهر آيات به صورت آشكارا و 42روايت و10 قول ناظر به مفاهيم باطني و لايه هاي دروني آيات مي‌باشد. در دسته‌ي روايات" ناظر به ظاهر آيات به صورت آشكارا"، بيشترين روايت و قول مربوط به گونه‌ي"استشهاد" و " شأن ، سبب و تشريح فضاي نزول" مي‌باشد و در "دسته‌ي روايات ناظر به مفاهيم باطني و لايه هاي دروني آيات"، بيشترين روايت مربوط به گونه‌ي "تأويل" است. فصل پاياني به پيام‌هاي مورد تأكيد روايات پرداخته است كه در چهار آموزه‌ي "اعتقادي"، "اخلاقي- تربيتي"، "فقهي- علمي" و "سياسي- اجتماعي" تنظيم شده است. بيشترين آموزه‌ها مربوط به آموزه‌ي اخلاقي بوده كه به موضوعاتي از قبيل تاكيد بر فضائلي چون توكل، تقوا و كسب بصيرت، توجه به فريضه‌ي امر به معروف و نهي از منكر، تحذير از كبر و غرور و همچنين تحذير از يأس و نااميدي از رحمت الهي، توجه به امر ولايت و اطاعت از نبي و ولّي و دوري از خيانت پرداخته است