پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مقايسه تاثير وضعيت فرهنگي شهرهاي كوفه و دمشق در تحولات سياسي دوران امويان از آن جهت داراي اهميّت است كه.شهرهاي كوفه و دمشق به عنوان مركز عراق و شام هر يك نقش پر رنگي در تاريخ اين دوران دارند. براي شناخت وضعيت فرهنگي اين دو شهر نياز به شناخت مؤلف هاي فرهنگي است . مانند تركيب طبقاتي و آداب و رسوم و مكاتب و فرق و اديان و دانشمندان به عنوان مؤلف هاي تاثير گذار در تحولات سياسي دوران امويان است. با توجه به مؤلف ها ، مي توان به اين سوال پاسخ داد؛ كه وضعيت فرهنگي شهرهاي كوفه و دمشق چه تاثيري بر تحولات سياسي دوران امويان دارد لذا اين پژوهش به روش توصيفي – تحليلي به نتايجي دست يافت . انسجام اجتماعي نظام شهري دمشق و برخورداري از سابقه تمدني و شهري جامعه اجتماعي در مقابل ساختار ناهمگون كوفه و چند مليتي مردم كوفه كه وحدت اجتماعي در ميان آن ها وجود نداشت خود عاملي براي نفوذ امويان و تحولات سياسي آنان است . وجود اديان و مذاهب در كوفه و دمشق كه در جهت اهداف امويان فعاليت مي كردند مؤثر درتحولات سياسي امويان بود. مكاتب در شهر كوفه به ملاحظات سياسي و تعصبات قومي رشد كندي داشت در حالي كه مكاتب در دمشق رسالت خود را در جهت تحكيم حكومت امويان انجام مي دادند . دانشمندان و علماي كوفه نقش انتقادي و اعتراضي به حكومت امويان داشتند در حالي كه دانشمندان دمشق در توليد و نشر علوم مختلف در جهت مشروعيت بخشي و استحكام حكومت امويان بودند. پيوستگي مؤلف هاي فرهنگي شهر دمشق در مقايسه با كنش هاي متفاوت حاصل از مؤلف هاي فرهنگي شهر كوفه سبب نفوذ و تحولات سياسي امويان شد.