پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

وجوه اعجاز و هماورد طلبي قرآن جهات گوناگوني دارد، از جمله اين وجوه جهت بلاغي و ادبي آن است. علوم بلاغي شامل سه علم معاني، بيان و بديع مي‌باشد كه براي فهم و تبيين آيات قرآن و شناختن جايگاه و موقعيت جمله‌ها و كلمه‌هاي آيات، دانستن اين علوم ضروري مي‌باشد. اين علوم نقش بسيار مهمي در فهم اعجاز قرآن دارد. تشخيص صنعت بلاغي موجود در آيات و استخراج نكته‌هاي تفسيري به وسيله آن نيازمند مهارت خاصي است. اهتمام دانشمندان اسلامي به اعجاز بلاغي قرآن، سبب تنظيم قواعد بلاغي و شكل گيري اين دانش شده است. توجه مفسران به مباحث علوم ادبي وقواعد بلاغي تأثير به سزايي در فهم قرآن و زيبايي‌هاي معنايي آن و همچنين تبيين اعجاز زباني قرآن داشته است. علامه طباطبايي(رحمه‌الله‌عليه) از جمله مفسريني هستندكه به اين امر مهم پرداخته‌اند. بنابراين براي فهم علم بلاغت و اهميت و نقش آن در تبيين و تفسير آيات نياز است تا شواهد بلاغي موجود در آيات درزمينه‌ي علم معاني، بيان و بديع، با استفاده از تفاسير موجود استخراج و جمع آوري شود و در دسترس افراد و دانش پژوهان و قاريان قرآن قرار گيرد. محقق در اين تحقيق با محوريت الميزان ذيل سه سوره «صافات، ص وزمر» شواهد بلاغي رابه روش توصيفي- تبييني با توجه به كتب بلاغي موجود مشخص كرده و آورده است. هر كجا ذيل آيه‌اي مطلب بلاغي در تفسير الميزان ذكر نشده بود از تفاسير ديگر كمك گرفته است. واژگان كليدي: تفسير، تفسير الميزان، آرايه‌هاي ادبي، بلاغت(معاني، بيان، بديع)