پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

موضوع اين پايان‌نامه «مؤلفه‌هاي فرهنگي قيام عاشورا از ديدگاه قرآن و حديث» مي‌باشد هدف از انجام اين پايان‌نامه آن است كه عاشورا اساسنامه‌ي ايمان، فرهنگنامه‌ي قبيله‌ي معرفت و عشق و فهرست همه‌ي خوبي‌هاست. هيچ‌كس نيست كه با كربلا انس و الفت بيابد و شكفتن و باليدن را در خود احساس نكند. جامعه‌اي كه بافرهنگ عاشورا پيوند و آشنايي بيابد سرشار از پويايي و توانايي خواهد شد به همين دليل است كه عاشورا بهترين پايگاه الهام براي حركت و خيزش و قيام است. فرهنگ عاشورا به‌عنوان جلوه‌اي از فرهنگ ناب اسلامي داراي ويژگي‌هايي از قبيل حيات‌بخشي و زايندگي، خلوص و تحريف ناپذيري، جامعيت، تجلي‌گاه همه‌ي ابعاد مكتب و... است. اين ويژگي‌ها سبب شده كه اين فرهنگ به‌عنوان الگويي ماندگار در همه‌ي عصرها و در ميان همه‌ي نسل‌ها مطرح باشد و بسياري از حركت‌ها بر اساس آن و به تبعيت از فرهنگ آن شكل گيرد تبيين قيام عاشورا و شناخت مؤلفه‌هاي فرهنگ عاشورا با توجه به تأثيرگذاري فرازماني و فرامكاني آن همواره موردنظر انديشمندان بوده است. آيات بسياري به‌عنوان مستند قيام امام حسين 7 در قرآن كريم وجود دارد كه مهم‌ترين آن‌ها را مي‌توان از وصيت‌نامه حضرت اباعبدالله 7 به برادرشان «محمد حنفيه» و سخنان ديگر ايشان برداشت كرد. عناوين اين آيات عبارت‌اند از: اصلاح امّت اسلام؛ امربه‌معروف و نهي از منكر؛ پيمودن سيره پيامبر اسلام و امير مؤمنان 7؛ وجوب قيام عليه ستمكار؛ وجوب هجرت در مواقع لازم؛ جهاد در راه خدا؛ و... . يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه از بين مؤلفه‌هاي متعددي كه پژوهشگران شناسايي كرده‌اند مؤلفه خودآگاهي و آزادي عقيده و بيان آن، ظلم‌ستيزي، ايثار و شهادت، امربه‌معروف و نهي از منكر از اصلي‌ترين مؤلفه‌هاي تأثيرگذار فرهنگ عاشورا هستند. روش انجام اين رساله توصيفي- تحليلي و با بهره‌گيري از شيوه اسنادي و كتابخانه‌اي سامان‌يافته است