پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از قواعد معروف فقهي كه در مباحث مختلف فقه آثار فراواني به همراه دارد قاعده لاضرر ميباشد. درخصوص اين قاعده فقهاي اماميه در مباحث مختلف و برخي به صورت مستقل جنبه‌هاي مختلفي از آن را مورد دقت و بررسي قرار داده‌اند از جمله مجتهدان نامداري چون مرحوم شيخ انصاري، آخوند خراساني، آقا ضيا و ديگران به تفصيل در اين باره بحث كرده‌اند و رساله‌هاي مستقلي نيز تدوين يافته است؛ كه مراجعه به آنها مفيد و سودمند خواهد بود. اهميت قاعده لاضرر به عنوان يكي از قواعد اساسي و بنيادين به اندازه‌اي است كه در بيشتر ابواب فقهي از عبادات نظير: سقوط نهي از منكر و به پا داشتن حدود با عدم امن گرفته تا عدم لزوم شهادت با پيش بيني ضرر تا معاملات نظير :تسعير بر محتكر اگر اجحاف كند و انواع خيارها از جمله: خيار غبن، خيار عيب و تدليس و خيار تاخيرنمونه مباحثي است كه تحت تاثير اين قاعده مي‌باشند و باعث تغيير حكم ميگردد. با توجه به اينكه كتاب لمعه يكي از اساسي ترين كتاب‌هاي فقهي است كه شرح آن از ملزومات فهم احكام مي باشد ضرورت ديده‌ام كاربرد اين قاعده را به عنوان يك قاعده مبنايي بر شرح لمعه مورد بررسي قرار دهم. اين تحقيق مي‌كوشد با هدف بهره برداري هرچه دقيق تر و كامل تر از قاعده مهم فقهي لاضرر در شرح كتاب لمعه ميزان كارآمدي قاعده لا ضرر بر اساس نظرات مختلف فقها را بررسي كرده و نيز ميزان كاربرد اين قاعده به عنوان يك مبنا در بيان احكام در كتاب شرح لمعه را بررسي نمايد.