پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مفاهيم ذات، صفات و افعال خدا همانند اسماء، در كتاب‌هاي مقدس اديان الهي با تعابير مختلفي مطرح شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به اين سؤال است كه آيا همة عناوين مزبور به يك حقيقت اشاره دارند و كاملاً بر يكديگر منطبق‌اند يا اين‌كه تفاوت‌هايي در اين عبارات وجود دارد. بدين منظور، نويسنده به روش توصيفي، تحليلي و تطبيقي عناوين مختلفي را كه در كتب مقدس ساير اديان الهي حكايت‌گر مفاهيم مذكوراست، مقايسه كرد و به اين نتيجه رسيده است كه آنچه از تبيين‎هاي متون مقدس و اوستا برمي‎آيد با وجود تعدد نام‎ها و صفات الهي، تناقض مشهودي در ذات الهي وجود ندارد و شايد بتوان اين گوناگوني را ناشي از اختلاف در تعابير و زاويه ديد ايشان نسبت به كمال مطلق دانست.هرچند همة عناوين مذكور به يك حقيقت اشاره دارند و همگي بيانگر مفهوم جامع خدا در آن دين هستند، اما در كتب مقدس ساير اديان الهي، از حيث توصيف ذات، صفات و افعال خدا، نقاط افتراق زيادي با قرآن وجود دارد. مفهوم جامع خدا در قرآن بيانگر حقيقتي است كه در ذات، صفات و افعال، يگانه و نامحدود بوده و از هرگونه شباهت به مخلوقات منزّه است؛ اما در كتب مقدس ساير اديان الهي بيانگر حقيقتي است كه در ذات يگانه نيست، در صفات محدود و انساني بوده و شريك دارد، در افعال نيز محدود بوده و سطح افعال او در حدِّ افعال بشري پايين آمده است.