پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قتال به معناي كارزار كردن وهدف قرار گرفتن مواضع آسيب پذير انسان بقصد كشتن است.قتال در تعاليم اسلام با آداب و شرايطي پذيرفته شده است. با وجود آن كه مسأله جهاد و قتال در راه خدا، از مسائل مهم اسلام مي باشد، هنوز ابعاد اين مسأله از ديدگاه قرآن كريم و روايات اسلامي روشن نگشته است لذا اين احتمال وجود دارد كه نسبت به آن سطحي نگري شود و از اين بابت، خساراتي به انگيزة دفاع از ارزش هاي انساني وارد گردد.هم چنين امروزه بسياري از پرسش ها و شبهه ها، در مورد اهميّت و ضرورت اين واجب الهي است. برخي از مستشرقان، دين اسلام و رسالت حضرت محمّد( صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌وسلّم) را به خشونت و جنگ متّهم مي سازند؛ درحالي كه با بيان« گونه شناسي قتال» معلوم مي شود كه بسياري از جنگ ها در صدر اسلام، جنبه دفاعي و رفع فتنه داشته است، بنابراين اهميت دارد كه به بررسي گونه هاي قتال از نگاه آيات و روايات پرداخته شود.پژوهش حاضر با هدف تبيين گونه هاي قتال و بيان احكام و شرايط آن ها با روش كتابخانه اي و به شيوه ي توصيفي، تبييني و استناد به منابع حديثي و روايي معتبر انجام گرفته است.يافته هاي پژوهش نشان داد، قتال ابتدايي و قتال دفاعي ،قتال با اهل بغي و منافقين و قتال به ناحق از گونه هاي مهم قتال مي باشند كه در تعاليم اسلام مورد بحث و تبيين واقع شده اند.عواملي چون نقض عهد و پيمان، جهاد با كافران، تحقق حاكميت اسلامي و دوري از عذاب الهي از عوامل مهم پيدايش قتال ابتدايي و دفاعي محسوب مي شوند.رسيدن به رستگاري، مصونيت جامعه، بصيرت ديني، رسيدن به امنيت، پاسداري از شعائر اسلامي و دوري از ذلت و خواري از آثار قتال ابتدايي و دفاعي است.و در قتال با اهل كتاب، منافقان، اهل بغي شرايط و احكامي وجود دارد كه بايد بدان توجه داشت. كليد واژه ها: گونه، قتال، جهاد، حرب، قتال ابتدايي، قتال دفاعي