پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

حيا يكي از خصلت‌هاي نيكو و خلق وخوي زيبا و خصلتي پسنديده است. اين خصلت پسنديده علاوه بر رفتار، شامل گفتار نيز مي‌شود. حيا در گفتار باعث حفظ جامعه از آلودگي‌ها و انحراف‌ها مي‌شود. در اين زمينه دستوراتي خطاب به مردان و زنان داده شده است. از جمله؛ در آيه ۲۳۵ سوره مباركه بقره، خطاب به مردان مي‌فرمايد: «إِلاَّ أَن تَقُولُواْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا؛ مگر آن كه سخني به ميزان شرع (با زن‌ها) بگوييد». همچنين در آيه ۳۲ سوره مباركه احزاب، زنان را به رعايت آداب سخن گفتن و حفظ حيا وعفت در سخن گفتن با مردان امر مي‌كند و مي فرمايد: «فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا؛ زنهار، نازك ونرم (با مردان) سخن نگوييد، مبادا آن كه دلش بيمار (هوا و هوس) است به طمع افتد (بلكه متين) و درست و نيكو سخن بگوييد. امام سجاد  فرمودند: «القَولُ الحَسَنُ يُثرِي المالَ، و يُنمي الرِّزقَ، و يُنسِئُ في الأجَلِ، و يُحَبِّبُ إلَي الأهلِ، و يُدخِلُ الجَنَّةَ؛ زباني كه نيكو سخن مي‌گويد، پنج اثر دارد؛ ثروت انسان را زياد مي‌كند، مرگ انسان را به تاخير مي‌اندازد، عمر انسان را با بركت مي‌كند، انسان را بهشتي مي‌كند، انسان را پيش زن وبچه-اش محبوب مي‌كند». زبان، مهم‌ترين ابزار تعامل اجتماعي است به طوري كه در زندگي انساني، هيچ رفتار ارتباطي به اندازه ارتباط كلامي وسعت و تاثير ندارد. از آن جهت كه گفتن و شنيدن مهم‌ترين راه ارتباطي است، ملاحظات بسياري در نوع گفتار و ادبيات سخن گفتن مطرح مي‌شود. نوع ارتباط، احساسات و عواطف، اعتقادات و نيز نوع برخورد و تعامل ميان انسان‌ها، از كلمات و نوع اداي آن‌ها تاثير مي‌پذيرد. به همين دليل كيفيت سخن گفتن و محتواي آن، نشانه عقل و شعور و سطح فرهنگ و نوع بينش و نگرش انسان به زندگي است. اهميت اين مطلب زماني مشخص مي‌شود كه از نگاه تعليم و تربيت و با رويكرد اسلامي به آن بپردازيم.