پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در مورد پاسخ به اين سؤال كه آيا آيه هفتم سوره انشراح دلالتي بر نصب اميرالمؤمنين علي (عليه‌السلام) بر ولايت دارد يا خير، در بين مفسران فريقين اختلاف نظر بسياري وجود دارد، تحقيق حاضر پس از بررسي‌هاي زيادي در بين تفاسير در سه بخش تنظيم شده است و سعي كرده نظرات مفسران را به تفصيل بيان كند. البته هر كدام از مفسران فريقين با معيار و موازين مختلف اين آيه را تفسير و به تأويل برده‌اند. نظر مفسران در فصل اشتراكات با توجه به سوره‌ي ضحي كه قبل از سوره‌ي شرح است و آيات 1-6 سوره شرح، آيه فاذا فرغت فانصب را صرفاً فراغت از كار قبلي و فانصب را تعب و تلاش دوباره براي فعاليت بعدي مي‌دانند و برداشت در آيه به گونه‌اي است كه خداوند از خستگي و استراحت طولاني مدت بدون هدف نهي كرده و تلاش براي اعمال مستحبي در راستاي رضاي خود را خواستار است. نظر مفسران در فصل افتراقات اثبات آيه فاذا فرغت فانصب بر ولايت اميرالمؤمنين علي (عليه‌السلام) است و دلايل مختلفي بر اين نصب اقامه كرده‌اند، از ميان مفسران برخي هيچ اشاره‌اي به مفهوم آيه ندارند و از آيه رد مي‌شوند، لذا با بررسي‌هاي به عمل آمده به تحليل مفسران فريقين يافتيم كه بعضي از مفسران به رواياتي تمسك جستند كه يا صحيح السند نيست يا راوي مجهوي الحال است يا وثاقت راوي ثابت نيست با توجه به تحقيقات انجام شده مي‌توان گفت آيه هفتم سوره‌ي شرح بر نصب امام علي (عليه‌السلام) ولايت ندارد و اين مطلب با توجه به وضوح و وفور آيات ولايت در قرآن چيزي از فضايل و مناقب حضرت كم نخواهد كرد.