پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده قرآن كريم به عنوان كتاب هدايت، داراي معارف و دستورات دنيوي و اخروي مي‌باشد كه برخي از آنها را به صورت خطاب‌هاي گوناگون به بشر رسانده است. يكي از آن خطاب‌ها، خطاب به مؤمنان «يا ايها الذين آمنوا» است كه حدود ۹۰ آيه از قرآن را تشكيل مي‌دهد كه ذات اقدس الهي در اين آيات مؤمنين را مورد خطاب قرار داده و اوصاف آنها را بيان كرده است. پژوهش حاضر با روش كتابخانه‌اي و به صورت توصيفي و تحليلي و از طريق كاوش در بعضي از كتاب‌هاي تفسيري، قرآني، در صدد پاسخ به اين سوال است كه اين خطاب‌ها حاوي چه مطالب و مضاميني نسبت به مؤمنان است؟ پس از بررسي برخي از آيات، مشخص گرديد كه خطابات «يا ايها الذين آمنوا» در قرآن كريم متنوع و متعدد بوده است كه مي‌توان آنها را به دسته‌هاي مختلف تقسيم كرد از جمله: خطاب به مؤمنان در دستورات اعتقادي كه شامل لزوم اطاعت از خداوند و پيامبر (ص) و نهي از اطاعت كردن شيطان و كفار است؛ همچنين داراي دستورات اخلاقي است كه شامل: نحوه سخن گفتن با پيامبر (ص)، وفاداري، رازداري، پرهيز از تمسخر و تهمت، صبر، است؛ دستورات فقهي نيز شامل: نماز، وضو، نماز جمعه، انفاق،وصيت نامه، جهاد، واجب بودن قصاص است. در ذيل هر قسمت به آيات، شأن نزول و تفاسير مرتبط به موضوع مورد بحث، اشاره كرديم و با تأمل در اين خطابات به اين نتيجه رسيديم كه اين گونه خطابات، فقط در آيات مدني آمده و در آيات مكي اثري از آن نيست لذا محل نزول اين آيات همگي در مدينه بوده است.