پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نيايش هاي امام سجاد عليه السلام در صحيفه سجاديه سرشار از مضامين عالي ولطيف است؛ اين دعاها نشانه ذوق سرشار، روح متعالي،بزرگ شخصيت و دردآشنايي آن حضرت است.خواننده اين دعاها با اندكي ژرف نگري وتامل، لذتي معنوي و روحاني احساس مي كند كه همه لذت هاي مادي با آن برابر نيست و درمي يابد كه اين كتاب، كتاب معرفت است.بادقت در صحيفه سجاديه درمي يابيم كه دعانوعي خودآگاهي وبيداري دل وانديشه و سبب خودسازي و خداشناسي و رسيدن به تعادل روحي است.باوجود پژوهش هاي فراواني كه پيرامون اين كتاب انجام گرفته است، اما جنبه تحليل معاني لغوي و صرفي براي رسيدن به مقصود اصلي امام دربه كارگيري الفاظي كه در ادعيه خود استعمال كرده است مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است.بنابراين فهم معاني واژگان در ادعيه صحيفه سجاديه، يكي از اساسي ترين پايه‌هاي فهم و تفسير دقيق معناي مورد نظر امام سجاد (عليه السلام) است، كه از ديرباز مورد توجه شارحين ولغت دان ها بوده است. بخشي از اين واژگان، ابواب مزيد است و باب استفعال از مهم‌ترين آن است؛ كه فهم معاني آن در دريافت معارف ادعيه صحيفه سجاديه اهميت بسياري دارد. چگونگي پردازش لغت دانان وشارحان به معنا شناسي واژگان نيز از مباحث مهم در تحقيقات است. به همين علت در تحقيق حاضر به روش تحليلي توصيفي، معاني باب استفعال بررسي گرديد. در اين تحقيق، براي پي بردن به معاني باب استفعال توجه به اصل واژه و بررسي معناي ثلاثي مجرد و استفعال آن و بيان چگونگي ارتباط استفعال با مجرد آن، در آراء اهل لغت و علماي صرف و ديگر شارحين مورد توجه قرار گرفته است سپس به توصيف و تطبيق معاني باب استفعال بر ادعيه صحيفه سجاديه در شرح شارحين پرداخته شده است.