پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: يكي از ويژگي‌‌هاي قرآن كريم، گستردگي موضوعات مطرح‌شده در آن است كه از آن با عنوان «جامعيت قرآن» ياد مي‌شود كه نقش بنيادين در فهم و تفسير قرآن دارد. ازآنجاكه اين موضوع در راستاي شناخت قرآن و بهره‌‌مندي از كلام الهي مطرح مي‌شود، تاكنون سه ديدگاه كلي در اين زمينه بيان‌شده است: جامعيت حداكثري، نسبي و حداقلي. در ميان اين ديدگاه‌ها، «جامعيت حداقلي» به اين معناست معارف قرآن فقط منحصر به امور اخروي است و براي زندگي بشر هيچ طرح و برنامه‌اي ندارد. البته قران كريم براي دنيا و آخرت انسان داراي برنامه است كه بسياري از آيات قران كريم گوياي اين مطلب است. جامعيت قرآن كه در پاسخ‌گويي به نياز‌‌هاي انسان را برعهده دارد و اگر با دو وصف «ثبات» و «محدوديت» همراه باشد، چگونه مي‌تواند فقط انحصار به امور اخروي داشته باشد و مردم در امور دنيوي به حال خود رها كرده باشد؟ در حالي عقل انسان پاسخ‌گوي تمام نيازهاي بشري نيست. درنتيجه اين نوشتار ديدگاه‌‌هاي دانشمندان و مفسران را دربارۀ جامعيت قرآن بررسي كرده است سپس به بررسي خاستگاه و صاحبان اين ديدگاه پرداخته است؛ و سپس بابيان ادله، شبهات و نقد آن‌ها در اين زمينه و ثابت كرد كه قرآن كريم علاوه حيات اخروي زندگي اخروي را موردعنايت داشته است و آن را مقدمه‌اي براي زندگي اخروي مي‌داند