پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اين تحقيق باموضوع «واكاوي هنجارهاي بنيادين سه گانه آيه 199 سوره مباركه اعراف در بُعد فرهنگي و اجتماعي» با هدف پرداختن به سه هنجار عفو، امربه معروف و اعراض از جاهلين تدوين شده است. ازآنجايي كه قرآن كريم به عنوان يگانه كتاب سازندگي و تربيت، تمام مسائل اخلاقي و تربيتي را به كامل ترين حد آن بيان نموده، لذا بايد اين كتاب را سرلوحه زندگي خود در تمام مراحل قرار دهيم. يكي از آياتي كه به عنوان كامل ترين آيه اخلاقي نيز از آن ياد مي شود، آيه 199 سوره مباركه اعراف مي باشد . خداوند در اين آيه مي فرمايد: «خذِ العفو و أمر بالعرف و اعرض عن الجاهلين». در اين آيات شرايط تبليغ و رهبري و پيشوايي مردم به طرز بسيار جالب و فشرده بيان شده است. مخاطب در اين آيه اگرچه پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي باشد، ولي خطاب به صورت عام بوده و شامل همه مي شود و منظور از «خذالعفو»، در اين آيه، اغماض و نديده گرفتن بدي هايي است كه مربوط به شخص پيامبر بوده و منظور از «امر به عُرف» امر به معروف و نيكي هاست و منظور از اعراض از جاهل در اين آيه شريفه، روي برگرداندن از افراد نادان است. جهل در اينجا، جهل در مقابل عقل است نه جهل در مقابل علم؛ چرا كه جهل اگر در مقابل علم باشد، مي توان با آگاه كردن او، راه را به وي نشان داد اما كسي كه جهلش در مقابل عقل است، گلاويز شدن با او چاره كار نيست بلكه به قول خداوند بايد از وي روي برگرداند. اعراض از جاهل داراي آثار فردي و اجتماعي است كه هر كدام به نوبه خود مي تواند چاره ساز خيلي از مشكلات فردي و اجتماعي از جمله جلوگيري از هرج ومرج، حفظ شخصيت و عزت نفس افراد، رعايت حقوق شهروندان و... شود. نتيجه اين تحقيق كه به روش توصيفي و تحليلي است و با روش گردآوري آوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي مي باشد، اين است كه وقتي رهبران و مبلغان در مسير خود با افراد متعصب، لجوج، جاهل و بي خبر، و افرادي كه سطح فكر و اخلاق آنها بسيار پائين است، روبرو مي‌شوند، بايد سه هنجار عفو، امر به معروف و اعراض از جاهلان را سرلوحه خويش قرار دهند.