پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

معناشناسي،يكي از شاخه هاي زبان شناسي است،كه وظيفه بررسي معنا را بر عهده دارد.علم معناشناسي بابررسي ميدان هاي معناشناسي ومطالعات متني وفرامتني از واژه ووجه ارتباطي آيات در يك سوره،تعريف جامع وكاملي ازواژه قرآني ارائه مي كند.در اين پژوهش تلاش شده به بررسي معناشناسي واژه رسول در قرآن به شيوه قومي و فرهنگي پرداخته شود لذا با بررسي ميدان هاي معناشناسي اين واژه،ابتدا مترادف¬هاي نسبي ومتضادهاي نسبي شناسايي شده و واژه¬هاي فعال كه موثر دربرگزيدن وارسال¬رسول هستند و واژه¬هاي منفعل كه نتيجه ارسال رسول را بيان مي¬كنند، كشف و ميدان¬هاي معناشناسانه آن¬ها ترسيم ¬گرديد. ودر نهايت به تحليل معنايي، بررسي آيات وكشف جهان¬بيني قرآني پيرامون اين واژه پرداخته ¬شد. معناي اساسي رسول «برانگيختن با نرمي¬و تاني»است و معناي نسبي اوليه آن:«الله با صفت ربوبيت، بنده خودرا كه داراي ملكه عصمت است برمي¬انگيزد واو مبلغ رسالتي است كه براو وحي شده، ودعوت كننده به خدا و سراج منير است ودردعوت خود مبشرومنذروناصح است.از عجله و خوف در اين امر نهي شده و با نرمي در حركت و رفتار مردم را هدايت مي كند.» همه واژه¬هاي ملازم(مانند: ليّن بودن ،نصح،مبشّر)كليدي¬اندو«الله» مهمترين واژه ي كانوني است كه نقش محوري ومتحد كننده در ميان ساير واژه¬هاي فعال رسول را دارد. و عدل الهي اقتضاء مي كند كه خداوندرسولان خودرابراي هدايت وراهنمايي بشرارسال كند.بنابراين واژه رسول درسيرمعناشناسي خود از معنايي كه در عصر جاهلي محصور درامور مادي¬و فاعليت اشخاص بود، به معنايي¬كه فاعليت اصلي در آن «الله» بوده¬ و جنبه¬ي معنوي ¬و اخروي درآن مدنظر ومحوريت آن هدايت الهي مي باشد،تطور معنايي پيدا كرده است.