پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: موضوع "استيكال از دين" مربوط به حوزه ي آسيب شناسي تبليغ دين است. بررسي رفتار شاغلان حوزه ي دين از جهت دريافتي هاي مادي، رويكرد نويي به بابهاي حديثي و فقهي است، كه در اين پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. عنوان استيكال از دين، در احاديث اهل بيت عليهم السلام آمده است. ولي باب مستقلي در فقه با اين عنوان وجود ندارد. استيكال در معناي عام و لغوي خود كه طلب رزق كردن مي باشد، در مواردي در فقه بكار رفته است. مي توان معناي عام استيكال را در احكام شغلهايي كه طبق قواعدي مانند اجاره، جعاله و ارتزاق از بيت المال در فقه بيان شده است، جستجو نمود. تحت اين عناوين، احكام شرعي خاصي نيز براي ارتزاق فعالان امور ديني در فقه مطرح شده است. از مهمترين عناوين مرتبط با درآمد مشاغل ديني كه با موضوع اين تحقيق نيز مرتبط است،قاعده حرمت اخذ اجرت بر واجبات است. هم چنين استيكال در معناي مجازي خود كه همان معناي خاص و مسأله ي مورد نظر مي باشد، در جنبه هاي سلبي مشاغل ديني در فقه قابل پيگيري مي باشد. اين جنبه ها تحت عناوين مختلف و در باب هاي مختلف فقهي قرار گرفته است.اين تحقيق در صدد تبيين مفهوم و مصاديق آن جنبه هاي آسيب زا و تمييز آن از موارد مشروع معيشت فعالان مشاغل ديني برآمده است. موضوع "استيكال از دين" كه از نظر حكم شرعي، با طيفي از احكام كراهي تا حرمت روبرو است؛ به تقبيح روش هاي تنقيص در دين مي پردازد. اين آسيب به واسطه ي اشتغال افراد نالايق و سودجو در امور ديني ايجاد مي شود. اين افراد باعث مشوّه كردن چهره ي دين شده، و بزرگترين عامل ضد تبليغ عليه دين مي باشند.