پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

علوم و معارف قرآن داراي سطوح و مراتب مختلف است كه فهميدن بخش عمدهاي از معارف اين كتاب عظيم در سطحي فراتر از فهم عامه مردم است، لذا فهم و درك آن بدون تفسير امكانپذير نيست و هركسي توانايي انجام اين امر را ندارد. رجوع به راسخان علم كه همان پيامبر اكرم (صلياللهعليهوآله) و اوصياي گرانقدر ايشان ميباشند، تنها راه پي بردن به مباحث تفسيري است و حضرت علي (عليهالسلام) بهعنوان يكي از راسخان علم و جانشين پيامبر اكرم (صلياللهعليهوآله) نقش اساسي در تفسير قرآن ايفا كردند. پرسش اساسي در اينجا اين است كه نقش حضرت علي (عليهالسلام) در زمينه تفسير قرآن كريم چگونه بوده است و از چه روشهايي براي تفسير قرآن بهره بردهاند شايانذكر است با بررسي آيات، روايات و سخنان مفسران، مشخص ميشود امام علي (عليهالسلام) بهعنوان برترين و برجستهترين مفسّر قرآن پس از رسول گرامي اسلام (صلياللهعليهوآله) نقش مهمي در تفسير قرآن داشتند و روشهاي تفسيري ايشان بيش از هر چيز در روايات به چشم ميخورد. در اين مقاله، پس از بحثهاي مقدماتي درباره مفهوم و انواع تفسير، امام علي (عليهالسلام) بهعنوان برترين مفسر قرآن معرفي گرديده و روشهاي تفسيري تفسير قرآن به قرآن، قرآن به روايت ايشان، موردبررسي قرارگرفته و همچنين به نقش حضرت در تربيت شاگردان مفسّر پرداختهشده است. بهرهمند شدن مفسران از منابع اصيل تفسيري و آشنايي با روش و نقش تأثيرگذار امام علي (عليهالسلام) در روند تفسيري و استناد به روايات ايشان از نتايج اين پژوهش هست.